[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • İkili İktidar Deneyimleri: "Latin Amerika"
  • /
  • Venezuela’da sol, ülkede yaşananlar hakkında ne düşünüyor?*

Venezuela’da sol, ülkede yaşananlar hakkında ne düşünüyor?*

13 Eylül 2017

Son 18 yıldır Bolivarcı Devrime sahip çıkarak sosyal projelerin mahallelerdeki ana motoru görevini üstlenen ama kendini hükümet partisi Venezuela Sosyalist Birleşik Partisi’nin (PSUV) dışında ifade eden sol hareketlerin ve sosyal organizasyonların etki alanının, Chavezci tabanın yüzde 40’ına tekabül ettiği söyleniyor.

Ancak Chavez’in solla yaptığı kader birliği, sorunsuz bir birliktelik olmadı, bugün de değil.

Venezuela solu ile Devlet Başkanı Nicolas Maduro hükümeti arasındaki esas gerilim 2016 yazında, Maduro’nun petrole bağımlı ekonomiyi çeşitlendirme projesi kapsamında, 35 ülkeden 150 ulus aşırı şirkete Arco Minero del Orinoco (AMO) bölgesinde maden çıkarma yetkisi vermesiyle yaşandı.

7 farklı etnik yapıdan yerlilerin yaşadığı, 112 bin kilometrekare ile ülke yüzölçümünün yüzde 12’sine tekabül eden bölge zengin su, altın, elmas, koltan, demir kaynaklarına sahip.

Daha öncesinde, Chavez’in ekolojik tahribatı ve bölgedeki yerlilerin haklarını gerekçe göstererek reddettiği projenin, yıllık 3-4 milyar dolarlık bir beklenti karşılığında onaylanması, sol kesimlerden ‘neo-liberal sapma ve anayasaya aykırılık’ eleştirileri almıştı.

Marea Socialista (Sosyalist Dalga)

Sendika mücadelesinden gelen ve 2015 ortasında, hükümeti Bolivarcı Devrim’den uzaklaşmakla ve yolsuzluklara karşı basiretsizlikle eleştirerek PSUV’dan ayrılan Marea Socialista, hükümete doğrudan muhalefet ediyor.

Eski tüfek bir solcu olan Juan Topocho birçok sendikanın kurucusu, örgüt liderliğinden cezaevinde yatmış, Chavez’le doğrudan çalışmış ve Marea Socialista’nın etkili liderlerinden birisi. Bir soru sorduğunuzda, anlatmaya en az 50 yıl öncesinden başlıyor ki, şüpheye mahal kalmasın.

Juan, Maduro yönetimini, krize çözümü neo-liberal politikalarda bulmakla, anti-Amerikancı olup anti-emperyalist olmamakla eleştiriyor.

Hareket krize karşı, dış borç ödemelerinin dondurularak temel tüketim maddelerinin ithalini ve kıtlığın acilen kontrol altına alınması öneriyor.

30 Temmuz’da yapılan Kurucu Meclis seçimlerine katılmadılar ve hükümete karşı muhalif Chavezci bir cephe öneriyorlar.

‘Darbe sırasında düğüm atıldı’

Geçen yıla kadar Kültür Bakanlığı yapmış, sosyolog ve yazar Reinaldo Iturriza’ya göre Maduro ile sol organizasyonlar arasında, düğümünü Chavezin attığı bir göbek bağı bulunuyor. Iturriza, bu bağın 2002 yılında Chavez’i tutuklayarak cezaevine gönderen sağcı darbeye müteakiben atıldığını söylüyor.

Ona göre sol, darbe günlerinde anladı ki, bir devrim, kurumları ve mantığıyla esasen zora dayalı bir organizasyon olan devleti tümüyle ele geçirmelidir, çünkü eğer siz onu ele geçirmezseniz, başkaları ele geçiriyor.

Iturriza, yoksulların yararına başlatılan misyonların, Chavez’in devletin kontrolünü tamamen ele geçirip, devleti bypass etmesiyle başlayabildiğini anlatıyor.

Iturriza, işte bu ortak hafızadan ötürü, PSUV’un içinde olsun olmasın solun, halkın çıkarlarını korumak ve onları yaşamlarının politik öznelerine dönüştürmek için Chavezci devlete destek vermeye devam ettiğini söylüyor.

Iturriza, son yayımladığı ‘Vahşi Chavezcilik’ kitabı ile sıkça gündeme geliyor. Kitabında, Avrupa merkezci uygarlık anlayışının 1500’lü yıllarda Kızılderili yerlileri ‘vahşileştirdiği’ gibi, Chavezci halkın da, uluslararası düzlemde ve Venezuela sağı tarafından nasıl ‘yabani, vahşi, cahil’ gösterildiğini ve politik olarak yok sayıldığını anlatıyor.

Reinaldo, kıtaya ‘ya uygarlık ya barbarlık’ sloganı ile gelen Avrupa’nın, Latin Amerika’nın sorunlarını çözemediğini, kıta ülkelerinin kendi çözümlerini, kendi özgün deneyimlerinden çıkaracağını söylüyor.

Iturriza’ya göre Bolivarcı Devrimin önemi, 21. yüzyıl sosyalizmi ve komün devleti projesinin ete kemiğe büründürülme mücadelesinde. Tabii ki, vahşilerin katılımıyla!

21. yüzyıl sosyalizmi ve başka bir demokrasi denemesi

Chavez’in 2000’li yıllarda 21. yüzyıl sosyalizmini hedef göstermesi ve akabinde kuramının fikir babası Alman Heinz Dieterich’in danışmanlığını alarak yeni modeli inşa etmeye koyulması, kuramı ve Venezuela’yı dünya solunun radarına sokmuştu.

Kuramın iddiası kabaca şöyle: 20. yüzyıl sosyalizm deneyimlerinde gördüğümüz, halk için karar alan öncü parti modeli yerine, doğrudan ve katılımcı demokrasi araçları yaratılabilir ve ekoloji, azınlık hakları, etik merkezli devlet politikaları uygulanabilirse, neo-liberal kapitalizmin yarattığı sorunlara alternatif, yeni sosyalizm deneyimleri yaşanabilir.

Örneğin alınacak hükümet kararlarının internet üzerinden halkoyuna sunulması projesi ile katılımcılığı artıran modeller tasarlanıyor.

Diğer taraftan, mahalle halkının katılımıyla, mahallenin sağlık, eğitim, ulaşım, barınma, üretim, güvenlik gibi sorunlarını çözmek için kurulan Mahalle Konseyleri ve bu konseylerin birleşiminden oluşan Komünler, özyönetim hedefleri ile doğrudan ve katılımcı demokrasi arayışının erken denemeleri olarak dikkat çekiyor.

Bugün ülke genelinde yaklaşık 50 bin mahalle konseyi ve bin 800 komün kayıtlı.

1990’lı yıllardan bu yana, Barquisimeto şehrinin tehlikeli gecekondularından birinde mahalle çalışması yapan Gerardo Rojas, Venezuela’nın ilk sosyalist komünü Comuna Ataroa’nın kurucularından.

Komün Bakan Yardımcılığı da yapan Gerardo’ya göre, `halk iktidarı ile ilişkisinde demokrasinin yeniden inşası, özyönetim denemeleri ve komünler devleti projesi` Chavez’in önemli politik mirasları arasında.

Gerardo, nihai hedefleri mevcut devlet ve iktidar yapısını, komünlerin iktidarının yaşanacağı komünal devlete dönüştürmek olan komünarlarla devlet arasında doğal bir politik gerilim olduğunu söylüyor.

Homojen bir yapıda olmayan Chavezcilerle hükümet arasındaki gerilimlerin kaçınılmaz olduğunu söyleyen Gerardo’ya göre, bugün solun genel eğilimi, politik farklılıkları öne çıkarmak yerine, mümkün tüm unsurlarla yaşamı ve insan ilişkilerini dönüştürme çabasına yoğunlaşmak.

Plataforma Popular Constituyente (Kurucu Meclis Halk Platformu)

İçinde komünarlardan feministlere, evsizler hareketinden köylü örgütlenmelerine, irili ufaklı 30 organizasyonu barındıran platform, 15 Temmuz’da başkent Caracas’ın Altamira semtinde, sağ muhalefetin hükümete ve Kurucu Meclis seçimlerine karşı hemen her gün barikat eylemleri düzenlediği bir noktaya ‘Barış için Kurucu Meclis’ pankartı asarak dikkatleri üzerine çekmişti.

İtibar gören ‘Chavezciliği yenileyelim’ sloganı ‘hükümet kadrolarına ve politikaları’ ile iktidar partisinin yarattığı ‘resmi’ Chavezcilik algısına eleştiri içeriyor. Platform, taban örgütlerinin Chavezcilik kavrayışına vurgu yapıyor, yani an itibariyle Chavezciliğin ‘gayri resmi’ tezahürüne…

26 yaşında Kurucu Meclis adayı olan Andy Hernandez, eski bir öğrenci lideri. Mahallesinde sosyal projelere katılıyor, film gösterimleri düzenliyor.

Bir projede araştırma koordinatörü olarak çalışan Andy, Kurucu Meclis seçimlerine halkın geniş katılımını, hükümetin şartlı destek olarak okuması gerektiğine inanıyor.

Platform, komünlerin üretimlerinin ve yetkilerinin yeni anayasada arttırılmasını, bazı şirketlerin kamulaştırılarak işçi denetimine verilmesini öneriyor.

Feminist Hareket

Katolik bir ülke olan Venezuela genç bir nüfusa sahip. Bunun nedenleri arasında ‘erken hamilelik, cinsel eğitim, kürtaj yasağı, birliktelik dışı çocuk’ sayılıyor.

Eğer Caracas sokaklarında yürüyecekseniz, üniformasıyla okula giden hamile bir öğrenciyle ya da ailenin tüm sorumluluğunu tek başına üstlenen annelerle karşılaşacaksınız demektir. Aile reisi kadınların, 12 yaşından büyük tüm kadınlara oranı yüzde 40 civarında.

Feminist aktivist Liz Guaramato’ya göre krizin en fazla etkilediği kesim işte bu dar gelirli aile reisi anneler. Yani çalışan, gıda kuyruklarında bekleyen, evin giderlerinden ve çocuklarının ihtiyaçlarından tek başına sorumlu kadınlar. Liz, kadın örgütlerinin dayanışma ağları kurduklarını, ihtiyaçlarını doğrudan üreticilerden nasıl daha ucuz fiyata aldıklarını ve paylaştıklarını anlatıyor.

Kadın Bakanlığı’nın bir projesinde eğitim sorumlularından olan Liz, Kurucu Meclis’e tartışılması için ‘gerekmedikçe sezaryensiz ve ilaçsız doğum, doğum kontrol haplarına ücretsiz erişim, kürtajın ve eşcinsel evliliğin yasallaşması, transseksüelliğin anayasada tanınması’ önerilerini götürdüklerini söylüyor.

Venezuela’da sol, Kurucu Meclis’le paralel bir şekilde ekonomik-politik kriz, yolsuzlukla mücadele, demokratik hakların genişletilmesi ve Bolivarcı Cumhuriyet’in dış tehditlere karşı savunulması mevzularını tartışıyor.

4. nesil bir savaş

Hükümet dışı solun adayı olarak Kurucu Meclis üyesi seçilen eski büyükelçi, ekonomi profesörü ve yazar Julio Escalona’ya göre Venezuela, dördüncü nesil bir savaşın mağduru.

80 yaşındaki Escalona, yaşadıkları savaşı şöyle tarif ediyor: “Henüz tam anlamıyla idrak edilemeyen, ama yoksul halkın gündelik yaşamına sızarak yaşamını cehenneme çeviren yeni tip bir savaş.”

Geleneksel savaşlarda savaşan aktörlerin her ikisi de devlet iken, 4. nesil savaşlarda taraflardan en az biri devlet değil. Bunlar uluslararası örgütler, çok uluslu şirketler, radikal gruplar olabilir.

Savaş alanı ile yaşam alanını ayıran ‘cephe’ konseptini içermeyen ve silah kullanımının sınırlı olduğu bu savaşlar ekonomik spekülasyonlarla, medya manipülasyonlarıyla, psikolojik harple ve sokak şiddetiyle yürütülüyor.

Profesör, bu savaşların son tahlilde kuzeyli finans kapital ile ulusal egemenlik iddiasındaki devletler arasında yaşandığını söylerken, bize Honduras’ta Zelaya ve Brezilya’da Dilma Rousseff örneklerini hatırlatıyor.

Escalona, Venezuela özelinde neoliberal iktisatçı Milton Friedman’ın 1970’lerde Şili’de test ettiği, ‘tasarlanmış krizlerle değişimi sağlamak’ olarak okunabilecek ‘Şok Doktrini’nin tatbik edildiğini ama Bolivarcı Cumhuriyet’in henüz teslim olmadığını ve işleri yoluna sokmak için hâlâ zamanlarının olduğunu söylüyor.

Escalona ekonomik krize yoğunlaşan Kurucu Meclis’in demokratik hak ve özgürlüklerin arttırıldığı, azınlık, çevre ve insan haklarına duyarlı ama hepsinden önemlisi bağımsız ve egemen bir ülke olabilmenin koşullarını tartışıp, halktan gerekli desteği alacağına inanıyor.

* Bu yazı http://www.bbc.com/turkce de 8 Eylül 2017’de yayınlandı. Okurlarımızın dikkatini çekeceğini düşündüğümüz için yayınlıyoruz.

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Son Yazılar

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun güçlü ve birleşik 1 Mayıs’tır
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz
  • Geçmiş olsun İstanbul
  • Faşizme karşı omuz omuza, Newroz alanlarına!

Son yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!

    Mayıs 13, 2025
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun

    Nisan 24, 2025
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz

    Nisan 24, 2025

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021