Erdoğan şanslı bir politikacı…Tam sıkışmıştı, Trump’ın Kudüs provokasyonu imdadına yetişti. Bol bol bağırıp çağırma fırsatı buldu. Ancak bütün gürültüye rağmen sönük bir İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısı yapıldı. Üstelik Erdoğan’ın İsrail’le ilgili esip gürlemesinin hemen arkasından Rusya “aynı düşüncede değiliz” açıklaması yapma gereğini duydu. Kudüs konusunda Arap dünyasından bir şey çıkmayacağını en iyi İstanbul’da toplananlar biliyor.
Saray için gerçek önemli gelişme Putin’in bölge gezisi ve Suriye’den asker çekme kararını açıklamasıdır. Aydın Selcen’in vurguladığı gibi Putin bu açıklamasıyla “Suriye’den çekilmek zamanı”nın geldiğini dünyaya ilan etmiş oldu. Fakat Washington’dan hemen cevap geldi; Amerika, “biz çekilmiyoruz” açıklamasını yaptı.
Bölgede önemli gelişmeler oluyor. Suriye’deki gelişmelerin çok önemli olduğu yeterince açıktır. Bölgedeki güç dengelerinde el değiştirmenin eşiğine gelindi. Dolayısıyla girilen süreç en az savaş günleri kadar kritik ve önemlidir.
Rusya, Suriye’de başka önemli adımlar da attı. DeyriZor’un kurtarılmasında YPG ile işbirliği yaptı, güçlü bir hava desteği verdi. Yine bu bölgede Salihiyye’de Rusya ve YPG ortak komutanlık kurdular. Rusya, YPG ile Afrin’de olan ilişkisini Suriye’nin diğer alanlarına da taşıma eğilimindedir.
Gelişmeler bir finale yaklaşırken Amerika ne yapmaktadır? Washington’un “Suriye zaferini” ne Rusya ne de İran’a bırakma niyetinin olmadığı açık olsa da bu yolda ne yapacağı henüz belli değildir. ABD, dünya güç dengelerindeki önceliği açısından bölgeden çekilmeye niyetli, ancak bunu konumunu mümkün olduğunca koruyarak yapmaya çalışacaktır. Nasıl?
İran’ın yıpratılması Trump’ın önemli hedeflerinden. Katar tiyatrosu, ardından Hariri denemesi bir sonuç vermedi. Kudüs provokasyonunun bu yolda bir sonuç yaratması imkansızdır. Üstelik iç politika yatırımı da fiyaskoyla sonuçlandı; Alabama seçimlerini Trump kaybetti. En son Suudiler Yemen sorununu yeniden büyüterek adım atmaya çalışıyorlar. Ancak bölgenin ince ve karmaşık yollarında fil gibi yürümekten başka bir yeteneği olmadığını kanıtlayan Suudi veliahtı Salman’ın İran’a karşı oyun kurması çok zordur. Bu gerçeklerden hareketle son gelişmelere baktığımızda Washington’un ne yapacağı cevabı zor bir soru olarak kalıyor.
Rusya, savaş alanından masaya taşınma adımları atıyor. 2018’in başında “Suriye ulusal kongresi”ni toplamaya hazırlanıyor. Soçi ve ardından Cenevre toplantıları önem taşıyor.
Gidiş bu olunca Türkiye ne yapacaktır? Ankara bölge politikasında kesin bir iflası yaşadı. Ancak süreç Putin’in eliyle masaya doğru ilerledikçe Ankara iflasın ötesinde bir çöküşe doğru yaklaşıyor demektir. Bölge politikasında elinde tek kalan YPG’nin sürecin dışına itilmesidir. Fakat masaya oturulunca herkes alandaki gücü ile bağlantılı olarak konuşacak, konum belirleyecektir. Masada ileriye doğru adım atılabilmesi için YPG’nin bulunması şarttır.
Erdoğan’ın elinde bıktırıcı şekilde tekrarlanan “Afrin’e bir gece ansızın girebiliriz” kozu kalmıştır. Gerçekten bu tehdit pazarlıklarda bir koz olabilir mi?
Saray, İdlip’te gözlemci olmayı Afrin’e müdahale şansı yaratması açısından hevesle kabul etmişti. Buradan böyle bir fırsat çıkar mı? Rusya’nın bu konuda sarı ışık yakması çok zayıf bir olasılıktır.
Öte yandan, Suriyeli aşiret reislerine İstanbul’da toplantı yaptırarak Ankara nereye gidebilir. Toplantı 25 Aralık’ta tekrarlanacak. Her şeye karşı olan bu aşiretlerle sahada ne yapılabilir? ÖSO ne yapabildiyse en fazla o kadar… Fakat böyle bir provokasyona Moskova’nın tepkisi sert olur.
Politikası iyice çökeceği için Erdoğan, finale gidişi bozmanın yollarını arıyor. Çünkü final yaklaştıkça Ankara’nın Moskova ve Washington arasındaki oynama alanı daralıp yok olacaktır. Saray bunu kesinlikle istemez. Fakat bu noktadan sonra Ankara’nın oyun bozma gücü kaldı mı? Ne Washington’a ne de Moskova’ya karşı Ankara’nın elinde etkili bir koz vardır.
Suriye’de final yaklaştıkça Saray’ın telaşı kaçınılmaz bir şekilde artacaktır.
[button link=”http://www.sodap.org/mehmet-yilmazer-tum-yazilari/” align=”right” font_style=”italic” icon=”momizat-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]