[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • M. Sinan Mert
  • /
  • Sermaye İlişkisini Aşabilmek – M. Sinan MERT

Sermaye İlişkisini Aşabilmek – M. Sinan MERT

26 Eylül 2016

“Finansallaşma kapitalizmin eski merkezlerinden yenilerine tarihsel yer değiştirmesini kolaylaştırdı. Bu yer değiştirme yüksek ücretten düşük ücretli üretime kayan kapitalistlerin kar artışları tarafından yönlendirildiği için, sonuç bir arz-talep dengesizliği oldu. Küresel ölçekte azalan ücretler etkin talepte yetersizliğe yol açtı. Bu durumda, borçlar dengesizliğe geçici bir çare olabilirdi. Küresel finans bu biçimde teşvik ettiği küreselleşmeden çok yönlü kazançlar sağladı. Ancak aynı zamanda kendi boyunu aşan bir işe de kalkışmış oldu, aşırı riskler aldı ve en sonunda şiddetle kendi üzerine çöktü. Hayatta kalabilmesi devlet müdahalesine ve desteğine bağımlı hale geldi.” ( Richard D. Wolff, “The Contradictions of Finance, ROARmag, The Rule of Finance sayısı)

2008 krizinin dinamiklerini çok doğru açıklayan bir paragraf. 1970 krizi sonrasında Bretton-Woods anlaşmasının çökmesi ve doların altına endeksli olmaktan çıkarak tamamen spekülasyona açık bir para birimi haline gelmesini bu hikâyenin başlangıcı olarak algılamalıyız. Kar oranları düşen sermaye kendisini karlı yatırım yapılacak alanlar ararken 1970’lerin sonundan itibaren Çin’in küresel sistemle eklemlenmesi, Doğu Asya ülkelerinin ucuz iş gücü rezervlerinin devreye girmesi yukarıdaki paragrafta bahsedilen “yer değiştirme”nin de temel motivasyonunu oluşturdu. Finansal liberalleşme, sermaye ve meta hareketliliğini neredeyse sınırsız arttırdı. Üretim merkezlerinin yer değiştirmesi Batı işçi sınıfının kazanımlarını adım adım ortadan kaldırdı. Artık araştırmalar küreselleşmenin en büyük kaybedenlerini üçüncü dünya yoksulları ile birlikte kapitalist merkezlerin orta sınıfı işçiler olarak gösteriyor. Geçtiğimiz hafta Türkiye’de açıklanan ve gelir dağılımı adaletsizliğini gözlere sokan istatistikler her yerin ortak gündemi haline geliyor. Kapitalizmin krizi süreğenlik kazandıkça bu adaletsizlik daha da büyüyor. Krizden çıkışın araçları olarak görülen kemer sıkma programları, esnekleştirme, güvencesizleştirme işçi sınıfının yaşadığı şoku daha da ağırlaştırıyor. Alınan tedbirler ise hiçbir biçimde düzelmeye yol açmıyor. Garanti alınan tek şey bankaların batık borçları. Sermaye kendi kârlarının düşmesini engellemek, finansal sermaye göz açıp kapayıncaya kadarlık zamanda kazandığı milyarlarca dolarlık spekülatif karlarını güvence altına almak için dünyayı ateşe atmaktan çekinmiyor. Küresel krizin ateşi dünyayı giderek bir düdüklü tencereye dönüştürüyor. Krizi dışsallaştırmak için askeri harcamaların arttırılması, uluslar arası maceraların içeride yönetme kapasitesi kazandırdığı kâbus günlerini geri çağırıyor. Savaş, ırkçılık ve yoksulluk dünyanın genel gidişinin temel motifleri haline geliyor. Kafkavari karanlık günleri çağrıştıran karanlık ve kasvetli günler, genel süreç haline dönüşüyor.

Ceyda Karan Cumhuriyet gazetesinde 5 Eylül tarihli yazısını şöyle bitirmişti: “ama kapitalizmin yapısal krizleri süreğenleşirken Brezilya “yeni bir dünya” isteyen sola yeni sorular sordurmalı: Demokrasi ve mülkiyet ilişkileri üzerine düşünmeden olabilir mi? Örgütlü toplum için neoliberalizm onaylı sivil toplumculuk, kimlik siyaseti ve ademi merkeziyetçilik kafi mi? Brezilya bir kez daha bize “tüketme özgürlüğü” dışında başka bir dünya tasavvuru için düşünme fırsatı olmalı” (“Dilma’nın darbesi) Mülkiyet ilişkilerine müdahil olamayan, toplumun kendi ürettiği zenginlikle bağ kurma biçimine radikal ölçekte müdahale edemeyen bir demokratikleşmenin sınırlarını acı bir deneyim olarak yaşamaktayız. Geçtiğimiz senenin ilk 7 ayında (5 Temmuz referandumuna kadar) SYRIZA’nın ve Yunan halkının yarattığı moment aslında tarihsel bir olanağa denk gelmekteydi. Uzunca bir süredir ilk kez bir sol parti gerçekten neo-liberalizmi sorgulayan ve karşısına alan bir programla seçim kazanmış, Troykanın ve küresel sermayenin restini de referandumda Yunan halkı %61,3’lük bir oyla görmüştü. Tsipras’ın tam da bu noktada kırılması tarihe bir trajedi olarak geçmeyi gerçekten hak ediyor ancak Korkut Boratav’ın deyimiyle sadece bir “Yunan Trajedisi” olarak değil, genel olarak sosyalizmin trajedisi olarak değerlendirilmeli. Çünkü bu kırılma Güney Amerika’dan Güney Avrupa’ya esen sol rüzgârları dindirdi. Azalan hammadde fiyatlarının Brezilya ve Venezüella’yı vurması neo liberal projelerin yeniden bölgede etkinlik kazanmasını sağladı. SYRIZA’nın programının aslında uygulanamaz olduğunun anlaşılması ise İspanya’da olası çıkışı engelledi.

Sonuç olarak toplumları finansallaşma denen tasmadan kurtaracak ve sermayeyi özel mülkiyetten ayırıp toplumun kendi denetimine almasını sağlayacak uygulanabilir bir projeye ihtiyacımız var. Buna sahip olmadığımız sürece kapitalizmin krizi insanlık için bir umuda dönüşemiyor. Bugün küresel ölçekte Erdoğanvari sağ popülist diktatör heveslilerinin yoksulların öfkesini de kısmen kendisine yedekleyebilen otoriter popülizmi bizim bu programsızlığımızdan besleniyor. Krizin biriktirdiği öfkelerin “öteki” ezilene değil de sermayeye yönelmesi insanlığın kurtuluşunun da reçetesi olacak. Bu çıkışı sağlama kapasitesinin ise sadece sosyalistlerde olduğunu görmek bugün açısından çok önemli.

Güncel tartışmalar içerisinde buradaki büyük yükü unutur hale gelmeye hakkımız yok. İnsanlara umut veremezsek öfkelerinin er ya da geç bize dönmesini de engelleyemeyiz.

Oysa “spes addita suscitat iras” ( artan umutları daha da kışkırtır öfkelerini…) (Vergilius, Aeneis 10.263)

[button link=”http://www.sodap.org/m-sinan-mert-tum-yazilari/” align=”right” font_style=”italic” icon=”momizat-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Son Yazılar

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun güçlü ve birleşik 1 Mayıs’tır
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz
  • Geçmiş olsun İstanbul
  • Faşizme karşı omuz omuza, Newroz alanlarına!

Son yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!

    Mayıs 13, 2025
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun

    Nisan 24, 2025
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz

    Nisan 24, 2025

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021