Ocak ayı sonunda açıklanan sendika üye sayıları pek çok çevre tarafından haklı olarak, çalışanların %88’inden fazlasının sendika üyesi olmadığı şeklinde yorumlandı. Gerçekten de 12,6 milyon sigortalı çalışanın olduğu bir ülkede sendikaların toplam üye sayısının 1,5 milyon olması başka türlü yorumlanamaz. Buna ek olarak sendikalı olanların ancak yarısından fazlasının bir toplu iş sözleşmesine sahip olduğunun bilinmesi, durumun ne kadar içler acısı olduğunu gösterir. Bunlara sigortasız olarak çalışanlar ilave edildiğinde durumun vahameti iyice artmakta.
Bu bile durumun vahametini tam olarak göstermemekte. Sadece sayılara bakmanın ötesinde çalışanların üye oldukları sendikaların durumlarının da gözden kaçırılmaması gerek. E-devlet üzerinden sendika üyeliği başlamadan önce bakanlığın açıkladığı en son istatistik Temmuz 2009’dadır. Toplam 5,4 milyon çalışanın 3,2 milyonu sendika üyesidir! Sendikalaşma oranı ise %60! Türk İş bu sendika üyelerinden %70’ine, Hak İş %15’ine ve DİSK %11’ine sahiptir.
E-devlet uygulamasına geçilmesinin hemen ardından Temmuz 2013’te yayınlanan rakamlara göre sigortalı işçi sayısı 11,6 milyon, sendikalı işçi sayısı ise 1 milyondan biraz fazladır. Çalışan sayısı iki mislinden daha fazla artmış, sendikalı sayısı ise üç kat azalmıştır. Sendikalaşma oranı ise, %60’tan %8,8’e gerilemiştir. Bu dramatik gelişmenin hesabını şimdiye kadar hiçbir sendika vermedi, sendika dışında ise “Naylon üye vardı.” denilerek geçiştirildi.
Temmuz 2013 sayılarına baktığımızda üç büyük konfederasyonun üye oranları şöyledir: Türk İş %70, Hak İş %17, DİSK %10. Kısacası konfederasyonların üye sayılarının oranları hemen hemen değişmemiştir. Ocak 2016’ya geldiğimizde ise durumun yavaş yavaş değişime uğradığını görürüz, Türk İş üyelerinin tüm sendika üyelerine oranı %56’ya gerilerken, Hak İş bu oranı %29’a kadar çıkarmıştır. DİSK üye oranı ise az da olsa azalarak %9’a inmiştir.
Her üç konfederasyon dışındaki sendikaların oranları da Temmuz 2009’da %4, Temmuz 2013’te %3, Ocak 2016’da %6’dır. Hemen belirtmek gerekir ki yeni kurulan Aksiyon İş Konfederasyonu’nun üye sayısı 31.000 civarındadır (%2). Başka bir deyişle bağımsız sendikaların üye oranları hemen hemen aynı kalmıştır. Rakamların ortaya çıkardığı gerçeklik, 2013 Temmuzunda %8,8 olan sendikalaşma oranının %11,96’ya çıkmasının ardında yatan gerçeklik, Hak İş Konfederasyonu’nun üye sayısının bu süre içerisinde 176 binden 436 bine çıkmasıdır.
Hak İş’e bağlı sendikalardan sadece dördü bu süreçte önemli bir hamle yapmıştır. Hizmet İş üye sayısını bu sürede 53 binden 162 bine yükseltmiştir. Benzer şekilde Öz Büro İş’in üye sayısı 3 binden 30 bine, Öz Taşıma İş Sen 882 olan üye sayısı 16 bine, Öz İş 1900’den 26 bine çıkmıştır. Buna ek olarak yeni kurulan Öz Finans İş, Enerji İş, Öz Sağlık İş gibi sendikalar kısa zamanda 60 bin civarında üye kazanmıştır.
Türk İş’e bağlı sendikalarda kayda değer tek değişiklik Türk Metal’de görülüyor. Geçen yıl Bursa’da başlayan ‘metal fırtınası’ ile pek çok işyerinden kovulan bu sendika üye sayısını düzenli olarak arttıran tek sendika. Temmuz 2013’te 155 bin olan üye sayısı Temmuz 2015’te 166 bine ve hemen ertesinde Ocak 2016’da ise 181 bine çıkmış durumda!
DİSK’te üye sayısını arttıran sendikalardan biri Genel İş, Temmuz 2013’te 43 bin olan üye sayısı Ocak 2016’da 65 bine çıkmış. Diğer bir sendika Birleşik Metal aynı sürede üye sayısını 26 binden 31 bine çıkarmış durumda. Lastik İş 7800 olan üye sayısını 11 bine çıkaran diğer bir sendika.
Bu tablodan çıkarılacak ilk nicel sonuç Hak İş’in üye sayındaki artıştır. İkinci seçimini kazandıktan sonra AKP sosyal zeminini sağlamlaştırmak için sivil alana yönelmiş, sendika alanındaki kalesi Hak İş ile önemli kazanımlar elde etmiştir. Ele geçirdiği belediyelerden sonra belediye çalışanlarını da kendi safına çekme gayreti içine girmiştir. Diğer sendikalar da benzer bir yaklaşım içindedir.
Sınıfın en direngen kesimlerinin önemli bir kısmını bünyesinde toplamış olan DİSK’in kongresini yaptığı bugünlerde bu sayıları hatırlamakta yarar var.
[button link=”http://www.sodap.org/mehmet-akyol-tum-yazilari/” align=”right” font_style=”italic” icon=”momizat-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]