[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • M. Sinan Mert
  • /
  • Krize Kriz Dedirtmeme Faşizmi – M. Sinan MERT

Krize Kriz Dedirtmeme Faşizmi – M. Sinan MERT

16 Ağustos 2018

Siyasi ve ekonomik sonuçları 2001 krizinden daha ağır olacak bir ekonomik krizin içerisindeyiz. Bu krizi, Rahip Brunson meselesi üzerinden ABD ile yaşanan gerilimden kaynaklanan bir geçici durum olarak değerlendirme hatasına asla düşülmemelidir. Türkiye 2013’ten bu yana adım adım, bağıra bağıra gelen bir ekonomik türbülansın içinden geçecek. Daha önce birçok yerde bunun mekanizmalarını anlatmaya çalıştım, burada sadece “para geldiği sürece cari açık sorun değil” klişesinin artık devrinin dolduğunu; şirketleri, bankaları ardından da devlet bütçesini iflasa sürükleyecek bir momentte olduğumuzu hatırlatmak yeterli.

AKP malum 2001 krizinin temizlediği siyaset sahnesine bir yıldız olarak düşmüştü. Parti neredeyse kurulur kurulmaz iktidara çöreklenmişti. 2001 krizini tetikleyen dinamikler konuşulurken Ecevit’in Irak’ın işgaline karşı çıktığı için önce kendi partisi içinden çıkan unsurlar tarafından, ardından da ekonomik kriz marifetiyle iktidardan düşürülmek istendiği çok vurgulanır. ABD, Irak işgaline kalkışırken Kıbrıs işgalinden tanıdığı Ecevit ile iş tutamayabileceğini düşünüyordu. Ecevit de Saddam’ı ziyaret ederek ABD’ye gerekli mesajı vermişti. 2001 krizi ve sonrasında Derviş eliyle yürütülen IMF programı AKP’ye iktidarı altın tepsi içinde sunmuştu. Malum henüz Başbakan olmadan Beyaz Saray’da ağırlanacak kadar samimi ilişkilere sahip olan Erdoğan hem IMF politikalarını milimi milimine uygulamış hem de ABD ile Irak’ta işbirliği yapmak için son derece istekli davranmıştı. Sokak muhalefetinin de etkisiyle 1 Mart tezkeresi reddedilip ABD askerinin Irak’a Türkiye üzerinden girmesi engellenince buna en çok hayıflanan da yine Erdoğan olmuştu. Sonrasında bunun siyasi faturasının ABD tarafından askerlere çıkarılmasını sağlayarak Ergenekon Davası’yla ordu içindeki muhaliflerini etkisizleştiren de kendisi olmuştu.

Şimdi ise akıllara durgunluk verecek bir biçimde içine girilen ekonomik krize gerekçe olarak Türkiye’ye açılan “ekonomik savaş” gerekçe gösteriliyor. Krizden bahsetmek neredeyse vatan hainliği ile bir tutuluyor. Twitter’da “krize kriz diyenler” avına çıkıldı. “Krize kriz diyenlerin” doların yükselmesine sevindikleri gerekçesiyle vatandaşlıktan çıkarılması da teklif edildi. Böylece faşizmin ne anlama geldiği konusunda çok daha net deneyimler elde ediyoruz. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü dahiyane bir açıklamayla “Türkiye ekonomisinin içine girdiği krizin aslında Türkiye ekonomisi ile bir ilgisi olmadığını ifade ediyor”. Faşizmin akılcılık karşıtlığı, faşist propagandanın akılcı açıklamalarla sergilediği tezata dair akılda kalıcı örnekler bunlar. 24 Haziran seçimleri öncesinde yandaş medyanın pek saygın isimlerinden birisi Ankara’da gerçekleşen sellere yol açan şiddetli yağışların arkasında da seçim sonuçlarını manipüle etmek isteyen emperyalistlerin olduğunu iddia edip epeyce madara olmuştu. Bugün bu cin fikirleri üretenlerin kenarda köşede ne kadar altını, doları bulunduğu ortaya çıkarsa kimse şaşırmasın.

Türk lirasının yılbaşından bu yana %60 değer kaybetmesi bir ekonomik kriz olarak değil de hangi kavram ile karşılanacak? Merkez Bankası’nın eriyen rezervleri, cari açık patlaması (GSMH’nin %7’sine yaklaştı), rekor dış ticaret açıkları, zirve yapan dolar cinsinden şirket borçları (Merkez Bankası verilerine göre Mayıs başında finans dışı firmaların net döviz açığı 217 milyar dolar) aylardır ortadayken bugün esas sorulması gereken soru bu yaşananların seçim öncesinde neden yaşanmadığıdır. İşin içinde emperyalizm parmağı arayanlar önce bu soruyu cevaplasınlar. Erdoğan bu yaşanmasın diye Şimşek ile MB Başkanı’nı seçimler öncesinde Londra’ya neden göndermişti? Faizler neden astronomik olarak arttırılmıştı? Emperyalizmin paralarıyla yıllardır ucuz kahramanlık peşinde koşanlar para akış nehirleri kuruyunca emperyalizmi suçlamaya başladı.

Türkiye kapitalizmi bir birikim rejimi krizine girmiştir. Bu tarz krizlerden yeni bir birikim mekanizması ile çıkılabilir, yeni birikim rejimlerine geçiş ise oldukça sancılı gerçekleşir. İktidar bloğu içerisinde kimi kaymalar, yeni ittifaklaşmalar gerçekleşir. 1980’de ilan edilen 24 Ocak kararları tıkanmış olan ithal ikameci birikim modelinden ihracata dayalı rejime geçişin çerçevesini ortaya koymuştu ancak 12 Eylül’le uygulanabildi. Bugün artan devalüasyona rağmen mukayeseli üstünlük elde edemeyen bir üretim altyapısından dış pazarlara daha yüksek nitelikli ürün ihraç edebilen bir yapıya geçilmesi gerekiyor. Ucuz dış kaynaklarla iç talebi arttırmaya dönük bir modelin yaşama şansı kalmadı. Şirket iflasları ve işsizliğin artması ve yoğun bir değersizleşme süreci bizleri bekliyor. Erdoğan’ın gerçeklikle neredeyse tüm bağını koparmış bir biçimde sağa sola parmak sallamaya devam etmesine bakılırsa doların zirve değerine ulaşmamız için daha oldukça uzun bir yol var. Günübirlik iniş çıkışlar bu eğilimi geri çevirebilecek etkiler yaratmaz. Şuradan buradan birkaç milyar dolar bularak krizden kurtulma çabası ise orman yangınını şişeyle su dökerek söndürmeye çalışmaya benziyor.

Saray rejimi küresel rejimin çok kutuplu konjonktüründen yararlanabileceğine fazlasıyla güveniyor. İlk hamlelerden bir tanesi AB’ye yanaşmak adına iki Yunan askerini serbest bırakılması oldu. Rusya ve Çin ile yakınlaşmanın sınırlarını ise eli kulağında İdlip operasyonu ile çok daha yakından görecek olabilir. ABD ile Türkiye’nin girdiği süreç ile İdlip operasyonuna hızla geçilmesi arasındaki bağı görmek zor değil. Suriye’nin tüm cihatçı çetelerinin toplaştığı bölgenin hamisi görünümünde olan ve önceki Astana sürecinde olası bir İdlip operasyonunu veto eden Türkiye, bu hafta Ankara’ya gelen Lavrov’a ne diyebildi? 1 milyondan fazla nüfusu barındıran İdlip’ten Antakya üzerinden göçmen akışı başladığında varolan ekonomik kriz de düşünüldüğünde nasıl çelişkiler ortaya çıkacak? Rusya ve Çin, Türkiye’yi ABD’den mümkün olduğunca uzaklaştırmak için ellerinden geleni yapacaklardır. Paranın sahibi olan Çin, çok somut kimi kazanımlar elde etmeden Türkiye’nin derdine derman olacak bir kaynağı asla kullanıma açmayacaktır. Çok güvenilen BRICS bankasının toplam sermayesi Türkiye şirketlerinin Eylül Ekim’de ödemeye yükümlü olduğu borcun yarısı kadar bile değildir. (https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2018/08/01/brics-t-yoksa-turkiye-niye-katildi/)

Sarayın hegemonyası krizin, “emperyalistlerin ekonomik saldırısı” olarak anlaşılmasına nereye kadar yarayabilir? Krizin etkileri birebir daha somut bir biçimde vatandaşın bütçesinde hissedilmeye başladığında rekor fiyatlardan dolar, altın bozdurmayı emperyalizmle mücadele etmek olarak lanse eden zevatın parodisi daha bir görünür hale gelecek. Bu döneme kadar sosyalistler olarak halkı kriz konusunda bilgilendirmek, aydınlatmak ve krizin faturasını Saray faşizmine ve sermayeye çıkarmak için örgütlemek konusunda inisiyatif almalıyız. Sosyalistlerin ekonomik gelişmeleri halka anlaşılır biçimde aktarmak için internet üzerinden ortak yayınları planlaması çok olumlu sonuçlar verebilir. Kamu Özel İşbirliği ile yapılan köprü ve tünellerde, şehir hastanelerinde dolar cinsinden verilen ödeme güvencelerinin TL’ye çevrilmesi kampanyası Saray ile yandaş sermayenin ortak talanını deşifre için önemli bir araç olabilir. İflas eden ve üretimi durduran firmaların işçi denetimine alınması ve buralarda üretimin devam ettirilmesi için şimdiden iş yerlerinde işçi komiteleri kurmalıyız. İşsizlik karşısında nasıl mahalle dayanışmaları örgütleyebileceğimiz üzerine kafa yormalıyız. Özellikle kardeş Yunan halkının krizle başa çıkma yöntemleri konusundaki deneyimlerinden öğrenebileceğimiz çok şey var. Dayanışma ağlarımızı geliştirmek için şimdiden hazırlıklar yapmamız gerekiyor. Bu arada da yaşananın bir kriz olduğunu her noktada haykıran, Saray faşizmini ve kapitalizmi gelecek yoksullaşmanın gerçek sorumluları olarak lanse etmek, krizi faşizmi silkelemek için bir manivela haline getirecek politik taktikleri hep birlikte olgunlaştırmamız gerekiyor.

Hayatın sosyalistlerin diline yaklaşacağı bu döneme çok güçlü yanıt üretmeliyiz.

Not: Samir Amin’in ölümü sosyalist düşüncenin yaratıcı bir biçimde geliştirilmesi konusundaki çabaları zayıflatacak çok olumsuz bir gelişme. Mısırlı sosyalist Amin’in özellikle “Eşitsiz Gelişme” kitabı, Kıvılcımlı ile paralel okunduğunda son derece anlamlı tartışmaları tetikleyecek çok olgun bir metindir. Siyasal İslam’ın analizi konusunda zaman zaman bizim ulusalcılara benzeyen kategorik tutumları benimsese de son derece üretken olmaya devam ediyordu, Monthly Review için yazdığı son yazı “Faşizmin Geri Dönüşü”başlığını taşıyordu. Sosyalistlerin bilincinde ve kavgasında yaşamaya devam edecek.

[button link=”https://www.sodap.org/m-sinan-mert-tum-yazilari” align=”right” font_style=”italic” icon=”-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Son Yazılar

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun güçlü ve birleşik 1 Mayıs’tır
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz
  • Geçmiş olsun İstanbul
  • SODAP son gelişmelerde ne görüyor?

Son yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!

    Mayıs 13, 2025
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun

    Nisan 24, 2025
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz

    Nisan 24, 2025

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021