[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • M. Sinan Mert
  • /
  • Görünmez El Yerine Doğrudan Demokrasi – M. Sinan MERT

Görünmez El Yerine Doğrudan Demokrasi – M. Sinan MERT

17 Kasım 2014

Bu benim, işe yeni başlayacak şirket çalışanlarının stajlarında yaptığım ilk konuşmadır. Önce odanın tamamında göz gezdirir, sonra stajyerlerden birini rastgele kaldırırım. Sonra şöyle derim: ‘Hadi bakalım, senin için bir iyi, bir de kötü haberim var. Önce kötü haber: Şimdi senin el ya da ayak parmaklarının tırnaklarını kerpetenle sökeceğiz. Üzgünüm ama maalesef böyle bir karar verilmiş durumda. Değiştirmek mümkün değil.’Çantamdan, önceden hazırladığım kerpeteni çıkartıp, herkese gösteririm. Herkes iyice görebilsin diye zamana yayarak. Sonra şöyle derim: ‘Şimdi de iyi habere gelelim. El tırnaklarının mı, yoksa ayak tırnaklarının mı çekileceği konusunda seçim sana bırakılmış durumda. Hadi bakalım’….Stajyer yanıtlar: ‘Bilemiyorum. Herhalde ikisi de aynı ölçüde acı verir. Fakat ikisinden birini seçmek zorunda kalınca, çaresiz ayağımı seçtim işte.’Ben de o stajyerin elini sımsıkı tutarak tokalaşır şöyle derim: ‘Gerçek hayata hoş geldin!’.Welcome to real life!” ( Haruki Murakami, Renksiz Tsukuru Tazaki’nin Hac Yılları,s.181)

Hepimizi her gün tırnaklarımızın çekildiği bir dünyaya mahkûm eden sermaye iktidarının, kapitalizmin ta kendisidir. Kapitalist toplumların tarihsel özgünlüğü olarak ortaya çıkan siyaset-ekonomi ayrımı da Murakami’nin son romanında şarlatan bir yaşam koçuna anlattırdığı “sonucu değiştirmeyen” seçenekler alanını yaratıyor. “Üzgünüm ama maalesef böyle bir karar verilmiş durumda”. Yani o alana dair karar alabilme şansımız yok. Kapitalist üretim ilişkilerinin çekirdeği siyasetin müdahale alanından çıkarılmış vaziyette. İşte tam bu noktada insanlığın karşı karşıya kaldığı devasa krizin trajik boyutu ile karşı karşıya kalıyoruz. Bütün sorunları yaratan esas sürecin gözlerden ıraklaştırılması ve bu çekirdekle ilgili tartışmanın marjinalleştirilebilmesi. Oysa günümüzde IŞID, petrol, Ortadoğu, Ebola, yabancı düşmanlığı, yoksulluk gibi tüm toplumsal meselelerin çıkış noktası olarak sermayenin sınır tanımaz egemenliğini masaya yatırmak ve kontrol altına almak gerekiyor. Toplumun kolektif ürünü olan, her zamankinden daha fazla devasa ve küresel bir işbölümünün sonucu olarak üretilen sermayenin özel mülkiyetinin yarattığı anomali nasıl giderilecek? Ortada tüm toplumun ortak yaratısı olan bir sermaye varsa ve bunun bireyler tarafından tekelci biçimde mülk edinilmesi dünyayı yok oluşa ve sonu gelmez savaşlara sürüklüyorsa  bu kontrolsüz güç nasıl  toplumun denetimine alınacak?

Piketty’nin Sermaye’sini Marx’ın Kapital’inin alternatifi ya da güncel versiyonu olarak görebilmek mümkün değil. Ortada bir veri yığını ve buradan çıkarılan çok da sistemli olmayan sonuçlar var. Fakat bu veri seti de yoksulluğa sebep olanın büyük oranda toplumun ekonomi üzerinde denetiminin zayıflaması olduğunu dolaylı olarak anlatıyor. Servetin dağılımının görece düzeldiği, gelir adaletsizliğinin görece gerilediği yegâne dönem 20. yüzyılda sosyalist hareketlerin ve işçi sınıfının devrim tehdidinin etkili olduğu yıllar. 71 krizi ve neo-liberal karşı devrim ile birlikte makas yeniden açılmaya başlıyor.

Geçtiğimiz günlerde 97. Yıldönümünü kutladığımız Büyük Ekim Devrimi’ni de aslında toplumun ekonomik güçleri denetim altına almasına dönük bir hamle olarak değerlendirmek gerekir. Hatta bu hamle 1950’lere kadar muazzam bir prestijle kapitalist ülkeleri de kendisine benzeyen ekonomi politikaları uygulamaya sevk etti. Burada ekonomiyi toplumun denetimine almak için bulunan yol özel mülkiyetin kaldırılması ve devlet mülkiyetiydi. İşçi sınıfının ve ezilenlerin büyük tarihsel kazanımlar elde ettiği bu dönem maalesef yine geçtiğimiz günlerde yıl dönümü yaşanan Berlin Duvarı’nın yıkılışıyla simgelenen acı bir biçimde kapandı. Sosyalizmin bir duvar ile simgelenir hale gelebilmesi de –her ne kadar kapitalist “hür” dünyanın yürüttüğü psikolojik harbin doğrudan bir sonucu olsa da- aslında içinde başarısızlığıyla ilgili ciddi ipuçları barındırıyor.

Bu başarısızlığın en önemli sebebi hiç kuşku yok ki aracın amacı ikame etmesi ve bunun bir tür kast iktidarı ile kalıcılaştırılması. Devlet mülkiyetinin, doğrudan halkın öz örgütlerinin ekonomi üzerinde denetiminin en ilkel ve ön biçimi olduğu unutulup bunun bir bürokratik kastın iktidarının en önemli güvencesi haline gelmesi ezilenlerin direnci tarafından dönüştürülemeyince sosyalizm yenildi. Aslında burjuva düşüncesinin en temel yönü olan siyaset ve iktisadın birbirinden ayrıştırılması fikri, ekonominin bir tür uzmanlık alanı olarak tamamen parti devletin denetimine bırakılması ile sosyalist düşünce içinde de kendisine bir yansıma bulmuş oldu. Özel mülkiyetin ortadan kaldırılması ve tüm mülkiyetin devletleştirilmesi devrimci bir ekonomi politikasının en temel bileşeni haline geldi ama bu adımın sonuçlarının toplumu devlet karşısında güçlendirip güçlendirmediği de aynı analizin bir parçası haline gelemedi. Parti devlet iktidarı ile ezilenlerin, üretenlerin iktidarı aynılaştırılınca da bu tartışmayı yürütmek gereksizleştirildi. 21. Yüzyıl sosyalizmi bu çelişkiyi aşarak çözebilirse yoluna devam edebilir. Ekonominin salt bir kalkınma, etkinlik ve birikim meselesi olarak algılanmadığı ve toplumsal denetimin doğrudan demokrasi ile gerçekleştiği bir sosyalizmin güzel bir fikir olmaktan, gerçek, sürdürülebilir bir yapı olarak inşası esas hedeftir. Sol popülizm ile 21. yüzyıl sosyalizmi arasındaki turnusol kağıdı da buralarda bir yerde duruyor.

Devlet mülkiyetinin sosyalizme yol açamaması Marksist düşüncenin pınarını kurutan bir gelişme olarak okunamaz. Çünkü Marx da bu bir araçtır, esas olan toplumun üretim süreçleri üzerindeki denetiminin gerçekleşmesidir.  “Değişim için, özgür insanların birliğini ortak sahibi oldukları üretim araçlarıyla çalışmalarını ve kendi emeklerini tek bir toplumsal emek gücü olarak kendi sınıfsal gücünün bilincinde olarak istedikleri şekilde tüketmelerini düşlüyoruz” (Marx, Kapital)   Devlet mülkiyeti, daha geniş bir çerçevenin öğesi olarak okunmadığı sürece insanlığın kurtuluşunun güvencesi olamayacağını ispatladı. Fakat toplumun üretimi tüm şart ve sonuçlarıyla birlikte denetimi altına alamamasının yarattığı sosyal vakalar dünyayı artık yaşanamaz bir yer haline getirirken, özel mülkiyetin kalkınmanın ve özgürlüğün güvencesi olduğuna dair 1990’larda oluşan hegemonya çözülürken halk hareketleri bu konuda geniş bir yelpazede arayışına devam ediyor. İspanya’nın yükselen gücü PODEMOS günlük çalışma süresinin 35 saate inmesini, servete vergi konmasını, bankaların faaliyet alanının daraltılmasını vazeden bir programla doğrudan demokrasi taleplerini bütünleştirerek ülkenin 1. Partisi haline geliyor. Venezuela’da Bolivarcı ekonomi özel mülkiyeti tümüyle ortadan kaldırmadan halk inisiyatifini geliştiren ve paralel, kamucu Bolivarcı ekonomi kurumlarını inşa ediyor. Kürt Özgürlük Hareketi, demokratik özerkliğin bir bileşeni olarak kamusal ekonominin yeni biçimlerini tartışıyor. Tüm bu hareketler sahici, gerçek politik özneler olarak ezberciliğin sağladığı konformizmi aşan arayışlar içerisindeler. Dayanışma ekonomilerinin inşası, temel ihtiyaçların meta olmaktan çıkarılması, işyerlerinde işçilerin denetim kapasitesini arttırmaya dönük düzenlemeler, sendikaların güçlenmesi ve sadece paylaşımın değil de üretimin de düzenlenmesinde söz sahibi olması minima programın bileşenleri olarak güncellenebilir.

Bu taleplerin bir kısmı düzen tarafından karşılanabilecek reformist talepler olarak da görülebilir. Fakat kamusal olanın inşasının kendisinin de bir evrim içinde olabileceğini unutmamak gerekiyor. Talebin ve programın düzen de ne kadar köklü dönüşümler yaratıp yaratmayacağından ziyade sınıfın, ezilenlerin özneleşmesinde nasıl bir rol oynadığı çoğu zaman çok daha önemli oluyor. “(proleteryanın)kazandığı şey, devrimci kurtuluşu için üzerinde mücadele ettiği zeminin kendisiydi, hiçbir şekilde bu kurtuluşun bizatihi kendisi değil” (Marx, Fransa’da Sınıf Mücadeleleri) . Bir talebin ve programın başarısı politik tutarlılığından ziyade sınıfı bir mücadele öznesi, kendi hayatının sahibi olarak kurabilme kapasitesidir.

Sonuçta anlamsız tercihlerin içinde boğulmamak için kapitalizmin kalbine, özel mülkiyetin denetimsiz egemenliğine hamleler yapan bir siyasi programı geliştirebilmek, siyasi mücadelenin temel gerilimini burada üretebilmek durumundayız.  Görünmeyen eli görünür kılıp yerine doğrudan demokrasi ile şekillenen ezilenlerin iradesini yerleştirmek, meselenin esas düğüm yeri burada.

[button link=”www.sodap.org/m-sinan-mert-tum-yazilari/” align=”right” font_style=”italic” icon=”momizat-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Son Yazılar

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun güçlü ve birleşik 1 Mayıs’tır
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz
  • Geçmiş olsun İstanbul
  • Faşizme karşı omuz omuza, Newroz alanlarına!

Son yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!

    Mayıs 13, 2025
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun

    Nisan 24, 2025
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz

    Nisan 24, 2025

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021