Avrupa’da Aralık Ortası Gösterileri
Ayşe TANSEVER
19 Aralık 2010
Reuters politik risk muhabiri Peter Apps, “Kemer sıkma politikaları acıtmaya devam ettikçe Batı Avrupa’da görülen gösteri ve protestolar 2011 yılında yükselerek devam edecek ve bunlar pazarları vuracak, zayıf iktidarların reform yapma iştahlarını zayıflatacak ama politikaları büyük bir şekilde etkilemeyecektir” diye yorum yapıyor. (Reuters.com)
Yunanistan
Aralık ayı ortasında da Avrupa’da görmeye artık alıştığımız gösteriler devam etti. Yunanistan’daki gösteriler, şiddet açısından en güçlü olanıydı. Parlamento Salı gecesi çalışma yasasında yapılması öngörülen yeni reformları kabul etti. Tasarı yasalaşır yasalaşmaz, gece yarısı uçaklar durdu. Sabahın erken saatlerinden başlayarak da liman ve gemi çalışanları işlerini bıraktılar. Sabahleyin otobüsler sefere çıkmadı. Okullar, postaneler kapandı. Hastanelerde sadece acillere bakıldı. Basın çalışanları da greve destek verdikleri için radyo ve televizyon haberleri kesildi. Banttan bir şeyler çalınıp gösterildi. Gazeteler basılmadı. Çarşamba günü yüz binler sokaktaydı, yalnız Atina değil tüm ülkede hayat durdu. Yani Atina’da ve diğer kentlerde tüm halk sokaklardaydı. Ellerinde pankartları ile iktidarın kemer sıkma politikalarını protesto ettiler.
Gençler sokaklarda en önde yürüdüler. Kendilerini engellemeye çalışan polisle çatıştılar; göz yaşartıcı bombalara ve biber gazına karşı sayısız molotof ve kaldırım taşları attılar. Camlar kırıldı, çöp kutuları ateşe verildi, bazı arabalar yandı. Bazı lüks otellere de saldırıldı. Bir ara eski bir bakan görüldü ve göstericiler ona saldırıp sopalarla dövdüler. Olaylar geç saatlere kadar sürdü. Basın işçilerinin grevi hala sürüyor. Ülkede, gazeteler bu hafta sonu çıkmayacak.
Fransa
Yunanistan göstericileri ile Fransa arasında bir bağ var. Fransa sendikaları da Çarşamba günü Paris sokaklarında Avrupa çapında görülen “kemer sıkma ve devlet harcamalarını kesme” politikalarını protesto ettiler.
Belçika
Avrupa çapında yaşanan kesintiler ve yoksullaştırma politikaları Fransa dışında Belçika’da, başlarına Noel şapkaları giymiş yüzlerce sendikalı işçi tarafından Avrupa Komisyonu merkezi önünde protesto edildi. Sendikalar, Avrupa sosyal dokusunu değiştirecek, var olan milyonlarca işsizin yanına yenilerini ekleyecek kesintilerin bütçe açığı bahaneleri ile Avrupa halklarına dayatılmasının durdurulmasını istediler.
Avrupa genelinde finans kapital güçleri ile çalışanların karşı karşıya duruşu keskinleşiyor. Avrupa liderleri Brüksel’deki toplantılarında İspanya bütçesini görüştüler. Eğer Avrupa Birliği ona da İrlanda ve Yunanistan gibi yardım etmek zorunda kalırsa iyice sıkışacaktır. O nedenle üye ülkelere halklarına baskı yapmaları için tepeden zor kullanıyorlar. Avrupa genelinde yükselen protestolar karşısında üye ülkelerden bir tanesi geri adım atıp yumuşasa, bunun topluluğa yayılmasından korkuyorlar. O nedenle bir yandan baskı yapılıyor, diğer yandan da topluluğun parçalanacağı, Euro’nun değer kaybedeceği korkuları yayılmaya çalışılıyor.
İtalya
İtalya’da da bu hafta Yunanistan’ı aratmayacak şiddetli gösteriler yaşandı. Hatta “Roma tarihinde böylesinin görülmediği” söylendi. Yaşananların arkasında kemer sıkma politikaları olsa da olaylar bu politikaların yürütücüsü hükümet başkanı Berlusconi’ye verilen güvensizlik kararının oylaması nedeniyle çıktı. Forbes dergisine göre dünya zenginler listesinde 77. sırada olan Berlusconi’nin vergi kaçırma ve yolsuzluk yaptığı iddia ediliyordu. Mal varlığının 6,5 milyar dolar olduğu tahmin edilen Berlusconi, karşısında giderek güçlenen muhalefet ile iyice yıprandı. Eski müttefiki Gianfranco Fini’nin People of Freedom partisi, bu skandallar nedeniyle Berlusconi’yi desteklemekten vazgeçti. Yaz içinde Berlusconi onu atınca, o da 40 parlamenter ile Gelecek ve Özgürlük Partisi’ni kurdu. Aslında iki parti de sağ kanat partilerdir. Halkların öfkesini kendi kazançları yapmaya çalışıyorlar.
Bu nedenle hafta sonu da büyük bir anti Berlusconi protestosu düzenlemişlerdi.
Oylamanın yapıldığı Salı akşamı Roma’da ve diğer önemli kentlerde halklar Berlusconi’nin güven oylaması sonucunu ellerinde sopalarla sokakta beklemeye başladılar. Güvenoyu alamazsa hükümet düşecek ve seçimlere gidilecekti. Halklar, kemer sıkma politikalarından böyle kurtulacakları umudunu taşıdılar. Sokaklara taşarak da parlamenterlere isteklerini gösterdiler.
Oylama yapılıp Berlusconi çok az bir oy farkı ile iktidarını koruyunca olaylar patlak verdi. Taşlar, şişeler polislere atılmaya başladı. “Roma Roma olalı böyle olay yaşamadı” denilen şeyler yaşandı.
Arabalar, polis araçları yakıldı. Yer yer sokaklarda ateşler yakıldı. Ateşler içine atılan kimi patlayıcılarla büyük patlama sesleri çıkardılar. Ateşlerden çıkan dumanların ertesi günü öğleden sonra ancak dağılabildiği söylendi. Yani o kadar çok öfke birikmişti. Bir ara göstericiler bir polisi sıkıştırıp öldüresiye dövdüler. Olaylarda 20 kişi yaralandı, birçok kişi tutuklandı.
Roma dışında Sicilya bölge başkenti Palermo’da da öğrenciler hava alanına giden yolu trafiğe kapattılar. İtalya’nın kuzeyindeki Turin’de ise yine öğrenciler tren istasyonunu işgal ettiler. Venedik’in ünlü köprüsünde gösteri yaptılar.
Bu haftanın protestolarını böyle özetledikten sonra yine bir finans çevreleri yorumcusu Nomura Newton ile bitirelim. “Kesintiler daha da kendini hissettirmeye başlayınca kamu sektörü grevleri ve gösteriler artacaktır. Ama genel olarak halkların gösterilere sempatisi sınırlıdır ve hükümetler politikalarını dayatmada başarılı olacaklardır.” Finans çevreleri kemer sıkma politikalarını zor da olsa halklara kabul ettirebilecekleri umudunu taşıyorlar. Grevler, sokaklara dökülmeler onların gözünü yıldırmıyor. Polisin çok rafine ve sertliği artmış karşı koyuşları ile bunları halklara zorla kabul ettirecekleri inancındalar. Gösterilerin artması karşısında bile diretmeye kararlılar. Avrupa şimdilik böyle bir güçler dengesinde, ama öfkenin alttan alta neler ördüğünü, nasıl bir güç biriktirdiğini bilmiyoruz. Denge birgün bozulacaktır. Ya gösteriler, grevler çatışmalar ya da kemer sıkma politikaları; zenginlerin daha da zenginleştirilmesi başka şekillere bürünecektir.