[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • Mehmet Yılmazer
  • /
  • “1. Cumhuriyet”in Sonu! – Mehmet Yılmazer

“1. Cumhuriyet”in Sonu! – Mehmet Yılmazer

12 Haziran 2008

Mehmet YILMAZER

12 Haziran 2008

Anayasa Mahkemesinin türbanla ilgili değişikliği iptal etmesiyle siyasal kriz yeni bir derinlik kazandı. Ortalığı “hukuk ve siyaset” tartışmaları kapladı. Hukuk, genel prensipleriyle siyasetin dondurulmuş halidir. Sınıfsal dengelerin ve hatta kültürel değişimin bir dönemini ifade eder. Bu temellerde bir kayma yaşanırsa ayrı ayrı duran hukuk ve siyaset birdenbire birbirinin içine girmeye başlar. Bizzat bu durum derin bir “toplumsal düzen” krizinin başladığını gösterir. Türkiye en azından son seçimlerden bu yana böyle bir krizin içine adım atmıştı. Son gelişmelerle kriz derinleşmeye başlamıştır. AK Parti kapatma davasının sonucu ne olursa olsun bu kriz daha fazla bir derinlik kazanacaktır.

Bu kriz I. Cumhuriyetin sonuna gelindiğine işaret ediyor. Seksen beş yıl önce kurulan fakat önemli yapısal özelliklerini “soğuk savaş” döneminde kazanan cumhuriyet, yeni dünya ve Türkiye koşullarında ikide bir dikişleri atan bir elbiseye benziyor. Eski kalıplar yeni gelişmelere cevap veremiyor. Aslında bu değişim yeni değildir. 12 Eylülün generalleri “cumhuriyetin temellerini” çok sıkı teminat altına aldıklarını zannettikleri yıllardan başlar bu değişim ve Özal’ın adıyla anılır.

Fakat Kürt hareketinin yükselişiyle başlayan savaş yılları aynı zamanda cumhuriyetin restorasyonu yılları olmuştur. Dünya ve Türkiye’nin dengelerindeki değişimden kaynaklanan siyasal ve ekonomik basınç savaş yıllarında adeta dondurulmuştur. Bu durum Türk ekonomisinin neoliberalizm rüzgarına yelken açmasını engellese de, siyasal islamın ve Kürt hareketinin yükselişini durduramamıştır. Kürt sorununun bir türlü çözülemediği, siyasal islamın yükselmeye devam ettiği 90’lı yılların sonunda, “cumhuriyetin temellerini” etkileyecek bir diğer önemli faktör, Avrupa Birliğine giriş adımı da resmileşmiş, hatta o günlerde meşrutiyetin ilanı yıllarındakini andıran bir şenlik havası ortalığı kaplamıştır. Bu süreçte aynı zamanda cumhuriyetin “sahipleri”nin restorasyon çabaları da yoğunluk kazanmıştır. En ünlüsü 28 Şubat 1997 “balans ayarıdır.” Ancak bütün bu “ayar” ve restorasyon çabaları sadece sorunların birikmesine neden olmuş ve bu birikimler de uygun zamanlarda patlamalarla kendini ortaya koymuştur.

Türkiye’nin geleneksel egemen sivil siyaseti “merkez sağ” 2002 seçimlerinde silinmiş siyasal islam iktidar olmuştur. 2007 seçimleri öncesinde “cumhuriyetin sahipleri” tarafından yapılan bütün uyarılara rağmen, siyasal islam daha da güçlenerek iktidarını yenilemiştir.

Özal iktidarından bugüne bir yandan cumhuriyetin temelleri değişime zorlanırken, öte yandan cumhuriyetin restorasyonu zorlamaları devam ediyor. Egemenler arası adeta sürekli bir bilek güreşine dönüşen bu süreçte hangi önemli değişimler yaşanmıştır?

1-       Cumhuriyetin devletçi, daha sonra “karma ekonomi” yapısı neoliberalizmin özelleştirme rüzgarına boyun eğmiştir. Böylece cumhuriyetin maddi-ekonomik temeli büyük bir erozyona uğramıştır.

2-      Geleneksel egemen sivil siyaset “merkez sağ” erimiş ve siyaset sahnesinden silinmiştir. Onun yerini “milli görüş” kökenli, ancak 28 Şubat balans ayarı ile kısmen liberalize olmuş siyasal islam almıştır. Ayrıca bu arada en az bunun kadar önemli olan bir başka süreç yaşanmıştır. Siyasal islam basit kara sakallı bir “irtica” sembolü olmaktan çıkmış, ekonomik ve sosyal örgütlenmesiyle bir yaşam tarzı haline gelmiştir.

3-      Ordu, yirmi yıllık savaş sürecinde sürekli politikaya dahil olduğu için yıpranmış, her seferinde Pentagon’un oluru ile  gerçekleşen “on yılda bir askeri müdahale” denklemi işlemez hale gelmiştir.

4-      “Cumhuriyetin korunup kollanması” için askerin “balans ayarı” veya “e-muhtıra”sı yeterince etkin olmayınca “yargı” devreye girmiş, böylece o da hızla yıpranma sürecinden payını almaya başlamıştır.

5-      Kürt sorunu, uzun yıllar “dış mihrakların” “ülkeyi bölme” senaryoları çerçevesinde bilinçlere kazınmak istenmiş, ancak özellikle son yıllarda sorunun tarihi gerçeklerden ve cumhuriyetin sorunu inkar edişinden kaynaklandığı toplumsal bilinçte öne çıkmaya başlamıştır. Artık Kürt sorunu, cumhuriyetin eski kalıplarına sığmaz hale gelmiştir.

6-      Son olarak, yukarıda bütün sayılanları topyekün kapsayan dış güçler dengesindeki önemli değişimleri vurgulamak gerekiyor. Bunun anlamı, “çok kutuplu dünyada” Türk devletinin stratejik konumundaki değişim, daha doğru deyimiyle bitmek bilmeyen belirsizliktir.

Dikkat edilirse, ortaya çıkan değişimler bütünüyle geri dönüşsüzdür. Özetle, ne siyasal islam bir darbe veya operasyonla ortadan kaldırılabilir, ne bütün askeri uygulamalara rağmen Kürt sorunu çözülebilir; ne ordu eski itibar ve konumuna geri dönebilir ve en önemlisi ne de Türkiye bir büyük merkeze tek yönlü bağlı olarak-soğuk savaş yıllarında olduğu gibi-stratejik bir yöneliş seçebilir. Medyada hergün yeni bir senaryo üzerine spekülasyon yapılıyor. Ancak bunların hiçbirisi derde deva olamaz. Zaten bu derdin: cumhuriyetin restorasyonu çabalarının, bir çaresi de yoktur.

Gelişmeler esas olarak iki olguya bağlıdır. Dünyada (dolayısıyla Türkiye’de de) neoliberal ekonomi politikaların geleceğine; ülkede yirmibeş yıldır sindirilen sınıflar mücadelesinin yeni çıkış yolları arayışına! Darmadağınık duran mıknatıs tozlarına dönen düzen ve kurumları bu iki gelişime göre yeniden dizilecektir. Dünyada bu süreç epeydir başlamıştır. “Gelişmekte olan ülkelerin” bir bölümü neoliberal politikalarla aralarına bir mesafe koymaya çalıştıkça Washington ve Brüksel merkezli politikalar ve güç ayarlamaları dikiş tutmuyor. Bu yeni güç merkezlerinin doğuşuna ve farklı ekonomi politikaların filizlenmesine işaret ediyor. Türkiye egemenleri hala büyük bir hevesle neoliberal politikaların ardından gidiyor. Burada büyük bir çelişki yatıyor. Küreselleşme ile cumhuriyetin restorasyonu önemli noktalarda çatışıyor.

Bütün bu karmaşa içinde, “laiklik-türban” meydan savaşları elbette tümüyle boşuna değildir. Bu meydan savaşları biriken büyük sorunu örtüyor; tarafları bu gerçek sorunlara değinmek zahmetinden kurtarıyor. Egemen zümreler kendi konumlarını korumak için yaka-paça kavga ederken, ancak bu arada kasıtlı olarak unutulan türbanlı türbansız geniş çalışan yoksul kitlelerdir. Yeni anayasa, hukuk-siyaset tartışmaları, yeni parti, erken seçim senaryoları I. Cumhuriyetin sonu gelirken, bu büyük kabuk değişiminde egemen zümrelerin yeni konumlarını belirleme kavgasından öteye bir anlama sahip değildir.

Ancak bir sorun vardır. I. Cumhuriyette geniş çalışan yığınlar devlete boyun eğen ve devletten bekleyen bir bilinçle yaşatıldılar ve yaşadılar. Şimdi devletin hali ortada! Derin ve açık devletiyle, bütün kurumlarıyla tıkanmıştır. I. Cumhuriyetin dikişleri sökülürken, toz duman içinde yeni elbise modelleri aranırken, yoksul ve emekçi kitleler yine kendilerine seksen yıldır biçilen elbise içinde mi unutulacaktır? Bu sorunun cevabı, düzen krizi içinde yürütülen hiçbir yeni anayasa ve kanun arayışı içinde yoktur. Bu soruya cevabı kitleler, I. Cumhuriyet alışkanlık ve bilincinden köklü bir kopuş yaparak ancak kendileri verebilir.

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Son Yazılar

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun güçlü ve birleşik 1 Mayıs’tır
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz
  • Geçmiş olsun İstanbul
  • SODAP son gelişmelerde ne görüyor?

Son yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Onurlu barış seçeneği tarihî bir fırsattır!

    Mayıs 13, 2025
  • Faşizme kaybettirecek olan nerede olursa olsun

    Nisan 24, 2025
  • Ermeni halkının acılarını unutmuyoruz

    Nisan 24, 2025

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021