[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • Güncel Yorum
  • /
  • Neoliberalizmin Çöküşü ve Sosyalizm / M.YILMAZER

Neoliberalizmin Çöküşü ve Sosyalizm / M.YILMAZER

26 Eylül 2008

Neoliberalizmin Çöküşü ve Sosyalizm

 

Mehmet YILMAZER

 

26 Eylül 2008

 

 

ABD ve İngiltere’nin başını çektiği neoliberal ekonomi politikaları çöktü. “Yatırım bankaları”nın iflasından sonra Amerika’nın en büyük mevduat bankalarından Washington Mutual da bir gece operasyonu ile önce devletleştirildi sonra JP Morgan’a iki milyar dolara devredildi. Sırada Amerikan oto sanayi var. Onlar da ayakta durabilmek için 30 milyar dolar talep ediyorlar. Öte yandan, büyük kurtarma operasyonu henüz Amerikan meclisinde onaylanmadı, yoğun tartışmalar oluyor. Maliye Bakanı Paulson tartışmalar sırasında resmen diz çöküp yardımın onaylanmasını istemiş! Bu durum,  spekülatif Amerikan finans kapitalinin diz çöküşünü de çok güzel sembolize ediyor.

 

Neoliberal politikalar 1980’lerin başlarında yeni uygulanmaya başladığında kapitalizmin yıldız ülkesi Japonya’ydı. 1973-83 krizi Japon kapitalizmine dokunamamıştı. “Japon mucizesi” yeni üretim biçimi ve kesintisiz kalkınmasıyla 1990 yılına kadar geldi. Sosyalizm çöktüğünde kapitalist sistem içinde “iki tip kapitalizm”; “toplumsal” Japon ve Alman kapitalizmi ile “bireyci” Anglo-Sakson İngiliz ve Amerikan kapitalizmi tartışması yaşandı. Amerikan Temsilciler Meclisinde Japon malları yerlere fırlatılarak pazarını serbestleştirmesi istendi. Almanya-Fransa eksenli Avrupa, Amerika ve İngiltere’nin dayattığı neoliberal politikalar karşısında hep ayak sürçtüler. Ancak 90’lı yılların ortalarına gelindiğinde tablo değişmeye, “toplumsal” kapitalizmin yıldızı sönmeye Anglo-Sakson kapitalizminin yıldızı parlamaya başladı.

 

1990’da Japon kapitalizmi Tokyo borsasının çöküşü ile İkinci Dünya Savaşı sonrasının en uzun ve derin krizine girdi. Japon kapitalizmi 1973-83 arası Avrupa ve Amerika kriz yaşarken “mücize” gösterdiği ölçüde 1970’ler sonrası spekülatif sermayenin yığınak alanı olmuş, Tokyo borsası “çıldırmıştı”. Bu balon 1990’da patladı. Ancak Japon kapitalizminin krize girmesinin tek nedeni bu değildi. 1991 ilk Körfez savaşı ile Amerika, hem Japonya’nın Irak’la yaptığı petrol anlaşmalarını körfezin sularına fırlatıyordu, hem de bu savaşın oldukça yüklü bir faturasını Japonya’nın önüne koyuyordu. Sosyalizm yıkıldıktan sonra yaşanan kısa “barışçıl rekabet” günlerinin sonuna gelinmişti.  Amerika ve İngiltere’nin başını çektiği neoliberal politikalar 90’lı yıllarla birlikte özel bir hız kazandı. Ve 90’lı yıllardan günümüze neoliberalizm “toplumcu kapitalizmi” kendi kulvarına çekti, sosyalizme karşı zafer kazanan kapitalizm bu yönde hızla tüm dünyada fırtına gibi esmeye başladı. Buna küreselleşme dediler. Ta ki 2007’de Amerika’da “ipotek krizi” patlak verinceye kadar.

 

Şimdi yıldızı 90‘lı yıllarda iyice parlayan neoliberal kapitalizm kesin bir çöküş içine girmiştir. Bu krizde son gelişmelerle birlikte alışılmadık bir olay da yaşanmaktadır. Fransa Devlet Başkanı epeydir ilk kez akıllı laflar etmeye başladı. “Krize neden olan suçluların bulunup yargılanmasını” istiyor. Aynı zamanda FBI krizle ilgili soruşturma başlattı. Garip! Serbest pazar tanrısı yargının önüne mi çıkartılacak? Belki?

 

Olan nedir? Neoliberalizmin iki temel parolası “kuralsızlaştırma” ve “özelleştirme”ydi. Bu iki parolanın altından sadece bir ekonomik görüş değil, aynı zamanda büyük bir sahtekârlık da gizliydi. Bu sahtekârlık aslında birkaç yıl önce ünlü enerji firması Enron’un batışıyla ortaya çıkmıştı, ancak serbest pazarın hatırına bu sahtekarlıklar “kanun önüne” getirilmedi. Ancak ortaya devasa bir çöküş çıkınca işin içine kanun da girmeden olmayacak anlaşılan! Aslında tüm “yatırım bankacılığı” sistemi açık bir kumar oyunu ve örgütlü sahtekârlıktır. Amerika bunu yılladır gücüyle tüm dünyaya bir ekonomi politikası olarak dayattı. Yaşanan yıkıntıya biraz yakından bakıldığında bile bile batışa gidecek krediler verildiği, “ipotek paketleri”nin borsada oynandığı hemen görülebilir.

 

Sadece yirmi yıl içinde insanlığın yaşadığı en büyük iki soygun neoliberal ekonomi politikalar örtüsü altında yaşandı. İlki, Sovyetlerin çöküşüyle tüm Doğu Avrupa ülkelerinde ve özellikle Rusya’da yılların birikimi toplumsal servet bir on yıl içinde neoliberal politikalar adı altında yağma edildi. Birdenbire dev sermaye baronları ortaya çıktı. Batı kapitalizmi adına ve lehine bu büyük yağma Putin tarafından Rusya lehine çevrilmeye çalışılıyor. İkinci büyük yağma, bizzat Amerika eliyle tüm dünyada uygulanan neoliberal kuralsızlaştırma ve özelleştirmelerdir. 90 yılından sonra dünyada yüz elli ülkede mali operasyonlarla ABD’ne büyük servetler aktarıldı. Bunlara borsa ya da banka krizleri dendi. En büyükleri Uzak Doğu, Brezilya ve Rusya’da yaşandı. Bu kriz adı altında örgütlü mali soygunlardan sonra IMF neredeyse tüm dünyadan kovuldu. Amerika’da 1980’li yılların başlarından beri büyük bir propaganda ile yaygınlaştırılan kredisiz ev satışları aslında Amerikan finans kapitalinin dünyada manevra alanı daraldıkça kendi topraklarında örgütlediği en büyük mali operasyonlardan birisidir. Sonuç “büyük” çöküş olmuştur.

 

Sosyalizmin yıkılışıyla “tarihin sonu”nun geldiğinin ilan edildiği günler zamanın derin kuyusunun dibinde değil, sadece on beş yıl öncesidir. Sosyalizmin yıkılışına kadeh kaldıranlar, serbest pazar markalı havai fişeklerini ateşlemiş şenlik yapıyorlardı. “Devletçilik”, “planlı ekonomi” aşağılanıyor, kapitalizmin müthiş yaratıcı esnekliği göklere çıkartılıyordu. On beş yıl içinde tarih yeni bir “son”a gelip dayandı. Neoliberal ekonominin sonuna! Esneklik, yaratıcılık kavramalarının altından devasa mali spekülasyonlar çıktı.

 

İnsanlık, kapitalizmin bu kriziyle yeni bir döneme giriyor. Güç dengelerindeki potansiyel değişimler, yeni savaş olasılıklarından söz etmiyoruz. İnsanlık, kapitalizmi ve yaşanan sosyalizm deneyini artık dünden çok daha iyi tartabileceği bir sürece giriyor. Berlin Duvarının yıkılışının kaldırdığı toz duman arasında pek çok değerlendirme ister istemez miyoplukla malul kaldı. Çünkü toz dumandan pek bir şey görünmüyordu.

 

Şimdi bakıyoruz, iğneden ipliğe her şeyin planlandığı “planlı ekonomi” yürümedi, ancak serbest pazar ile de olmuyor. Kuralsızlaşmayı savunanlar şimdi yeni ekonomi kuralları arıyor. Hatta Sarkozy gibi şaşkınlar kuralsızlaştırmayı mahkemeye vermeyi düşlüyor. Amerikan ekonomisinin çöküşü derinleştikçe kim bilir daha ne ilginç görüşler ortaya çıkacak.

 

Hele şu çekici, büyüleyici, insanları yüzyıllardır peşinden koşturan özel mülkiyet! Çöldeki seraba dönüştü. Amerikan vatandaşları mülklerine mülk, servetlerine servet katacaklardı. Balon patlayınca ellerlindekinin bayağı kağıt parçaları olduğunu dehşetle gördüler. Aslında bir kere daha gördüler demek gerekir. Amerikalılar en az altmış yıldır kazandıklarından fazla harcamanın keyfini sürdüler. Ama artık dünya cennetinin sonuna geldiler.

 

Sosyalizmin yıkılışından sonra sıra neoliberalizmin çöküşüne geldi. Elbette neoliberalizmin çöküşü kapitalizmin yıkılışı demek değildir. Ancak insanlık bu çöküşten köklü dersler çıkartabilirse, bu, kapitalizmin çöküş yolunu da açar!

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Leave a Comment Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

  • Katliamların hesabını örgütlü gücümüzle soralım
  • En asgari 15 bin
  • Savaşa değil depreme, ölüme değil yaşama bütçe
  • 1 Mayıs Bildirisi​
  • Yaşanacak Bir Ülke Yaratacağız

Son Yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Katliamların hesabını örgütlü gücümüzle soralım

    Aralık 20, 2022
  • En asgari 15 bin

    Aralık 12, 2022
  • Savaşa değil depreme, ölüme değil yaşama

    Kasım 23, 2022

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021