[email protected]
SODAP SODAP SODAP
  • Anasayfa
  • Tarihimiz
    • Dr. Hikmet Kıvılcımlı
  • SODAP
    • Neden SODAP?
    • Program
    • Tüzük
    • Kurumsal Kimlik
    • Arşiv
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
  • Açıklamalar
  • Yayınlar
    • Sosyalist Dayanışma Dergisi
    • Direniş Dergisi
    • Yol Dergi
  • İletişim
  • Bağış Yap
SODAP'a Katıl
  • Home
  • /
  • İkili İktidar Deneyimleri: "Latin Amerika"
  • /
  • Ekvator ve Yeni Anayasa / A.TANSEVER

Ekvator ve Yeni Anayasa / A.TANSEVER

5 Ekim 2008

Ekvator ve Yeni Anayasa

 

Ayşe TANSEVER

 

2 Ekim 2008

 

28 Eylül günü neo-liberal bir anayasa daha tarihe karıştı. 10 milyon Ekvator’lu seçmen sandık başına gitti ve yeni anayasayı son tahminlere göre % 63-70 arasında bir oyla kabul etti. Bolivya’da bu olay neredeyse ülkeyi ikiye bölerken, Ekvator’da her şey sakindi.

 

Ekvator devlet başkanı Rafael Correa’nın da Latin Amerika’da başlayan “pembe” dalga liderlerinden biri olduğu söyleniyor. 2007 Ocak ayında iktidara geldikten sonra ülkesinde 21.yy sosyalizmini kurmak istediğini açıkladı. Diğer aynı renk iktidarlar gibi hemen yeni bir anayasa yazmaya koyuldu. Latin Amerika ülkelerinde sol bir yol çizmek için işe buradan başlamak gerekiyor. R. Correa anayasanın kabulünün açıklanmasından sonra yaptığı konuşmada Ekvator’un artık yeni bir ülke olduğunu söyledi.

 

Yeni anayasa yoksul halklara birçok sosyal haklar getiriyor. Gelir dağılımında denge kurulmaya çalışılacak. Aynı Bolivya anayasasındaki gibi ülke çok uluslu (plurinational) oluyor. Resmi dil İspanyolcanın yanına yerli dilleri Kichwa ve Shuar katılıyor. Yerli halklara kendi dillerinde konuşma ve eğitim hakkı veriliyor. Yerel yönetimlerini kuracaklar. Ayrıca eğitim bedava oluyor.  Emeklilere sosyal güvenceler sağlanıyor. Venezüella, Küba ve Bolivya’da olduğu gibi sağlık yoksul halkların elde edebileceği bir güvence haline getirilecek.

 

Yeni anayasa ayrıca yerli halkların yaşam felsefesi doğrultusunda maddeler içeriyor. Bunun en önemlisi Bolivya’da da gördüğümüz gibi doğaya “canlı” olarak hak verilmesi. Doğa ana, “Pachamama”  korunacak. Anayasa doğanın sömürülmesi yanında korunmasını da anayasa güvencesine alıyor. Devlet, doğa dengesini bozucu her şeye müdahale etme hak ve yükümlülüğünde olacak.  Latin Amerika yerli halklarının çok uluslu şirketlerin (ÇUŞ) sömürülerine karşı yıllardır mücadele ettiği talepleri anayasaya yazılıyor.

 

Yeni Anayasanın en önemli maddelerinden biri de tüm yabancı üslerin kapatılması. Asıl hedef ABD’nin ünlü Manta üssüdür. Bu üs ABD açısından bölgedeki çıkarları için çok önemliydi. Correa iktidara gelirken kapatma sözü vermişti. Şimdi anayasa maddesi olarak yaygınlaştırılıp güvence altına alınıyor.

 

Ayrıca ABD’ye başka bir saldırı da “uyuşturucu ile savaş programlarına” yeni anayasa ile son verilmesidir. Bilindiği gibi ABD uyuşturucu ile savaş bahanesi ile Latin Amerika ülkelerine girip hem halk muhalefetlerini bastırmaya çalışıyor hem de uyuşturucu ticaretinden elde ettiği karlarını koruyor. Dünyanın diğer bölgelerinde de bunun adı “uluslar arası terörle” savaş kampanyası. Ekvator böylece iki ABD bağı ve baskısından kurtulmayı anayasa maddesi halinde güvence altına alıyor.

 

Sağ Muhalefet

 

Correa’nın politik hattına ve yeni anayasaya muhalefet de var. Anayasa Correa’ya iki dönem daha seçilme hakkı verdiğinden karşılar. Venezüella lideri Chaves’in de birkaç dönem başkan olabilmek için anayasa değişikliği yaptığını söylemişlerdi. Yeni anayasa ile Correa 2009 yılı genel seçimlerinde aday olabilecek. Referandumdaki yüksek oy oranı bunun garantisi olarak görülüyor.

 

Yeni anayasa, devlet başkanına meclisi gerektiğinde dağıtma ve erken seçim isteme yetkisi veriyor. Muhalefet bu maddelerden kalkarak “demokrasinin elden gittiği”, otoriter bir düzenin geldiği propagandalarını yapıyor. Correa’nın Venezüella, Küba ve Bolivya ile iyi ilişkiler içinde olmasını da buna kanıt olarak gösteriyor.

 

Sağ muhalefetin asıl karşı olduğu şey elbette özel sektöre getirilebilecek kısıtlamalar, devletçiliğin arttırılması. Devletin ekonomide güçlenmesinin önüne geçilmelidir. Özel sermaye en çok bundan korkuyor. Ayrıca Correa toprak mülkiyet miktarına kısıtlamalar getiriyor.

 

Katolik Kilisesi de Correa politikalarına karşı. Kürtajı serbest bırakma “günahını” işliyor diye bağırıyorlar. Oysa böyle bir madde yok. Sadece anne sağlığının tehdit altında olduğu durumlarda tıbbi müdahaleye izin verilmesi kabul edildi. Kürtaj sorunu ardında Kilisenin başka çıkarları var.

 

Sol Muhalefet

 

R.Correa sol ve yerli halk örgütlenmeleri tarafından da eleştiriliyor. Ama yerli halk örgütlenmeleri eleştiri yaparken kendilerini sağdan bağımsızlaştırmaya çalışıyorlar. Correa’yı yeterince sol bulmuyorlar. Aynı Bolivya’da bazı yerli halk ve işçi kesimlerinin Eva Morales’i burjuva çevrelere karşı yumuşak davranmakla suçlamaları gibi  Correa da suçlanıyor.

 

Sol eleştirilerin temeli Correa’nın, Venezüella ve Bolivya hükümetlerinin yaptığı gibi millileştirme yapmamasıdır. ÇUŞ’lar ve sermaye ile ittifak içindedir. Güçlü yerli halk örgütlerinden biri olan CONAİE, Correa’nın yerli halk topraklarını çok uluslu petrol, maden, ilaç, kereste ve hidroelektrik şirketlerine sattığını savunuyor. Correa’yı ırkçı, otoriter, anti-demokratik buluyorlar. Correa’nın Brezilya şirketleri ile maden çıkartma ve Ekvator’u Brezilya’ya bağlayacak önemli bir otoyol projesinde anlaşma yapması örnek olarak gösteriliyor. Ekvator’da Venezüella’daki gibi çok petrol yok. Correa, İnter-American Development Bank gibi uluslararası finans kurumlarının finanse ettiği dev baraj gibi birkaç projeye onay verdi. Barajlar yerli halkların topraklarını da etkiliyor. Yerli halklar böyle büyük projelere karşılar. Ancak ülkenin enerji açığının kapatılması açısında da böyle yatırımlar yapılması gerektiği savunuluyor.

 

Yerli halklar ayrıca Avrupa Birliği ile sürdürülen ticaret anlaşması görüşmelerine de karşı çıkıyorlar. ABD ile olan serbest ticaret anlaşmaları devri kapandı ama şimdi AB ile böyle bir anlaşma mı yapılacaktır? Bu sorun kıta çapında Latin Amerika ülkelerini etkilemektedir.

 

Bu huzursuzluklardan yola çıkarak yerli halkların önümüzdeki günlerde bir protesto gösterisi düzenleyeceği söyleniyor. Hatta bu bir ayaklanma biçiminde olabilir deniliyor. Bolivya, referandum öncesi çalkantı içinde, Ekvator referandum sonrası karışıklıklar yaşayabilir.

 

Bir İkili İktidar Sonucu

 

 

Bolivya’da Eva Morales politikalarına karşı zengin eyaletler ülkeyi parçalama tehdidi savuruyorlar. Yoksul yerli halklar bir iç savaş tehlikesi ile karşı karşıyalar. Zengin eyaletlerin, zenginlikleri alıp kendilerine mal etmelerini önlemeye çalışıyorlar. Onun için zengin eyaletleri kuşattılar. Eva Morales’i ayrılıkçılara karşı yumuşak davranmakla suçluyorlar. Bunları neden daha önce  görevden almadığı soruluyor. Yani iktidar sağdan ve soldan zorlanıyor.

 

Öte yandan Ekvator’da yine yoksul yerli halklar anayasaya evet diyorlar ama yürütülen politikaları yeterince kendilerinden yana bulmuyorlar. R. Correa’yı Çok Uluslu Şirketlerden yana politikalar izlemekle suçluyorlar. Protesto etmek için ayaklanacakları tehdidini savuruyorlar.

 

Hem Ekvator hem Bolivya liderleri 21.yy sosyalizmini kurmak istediklerini söylüyorlar. O nedenle ikisi de anayasalarını değiştiriyor. Bolivya millileştirmeler yaptığı ve devletçiliği güçlendirdiği için sağın top ateşine tutuluyor. Ekvator yapmadığı için sol öfkeleri üstüne çekiyor. Millileştirse sağdan nasıl bir tepki gelecek belli değil.

 

İki tarafta da huzursuz, istikrarsızlık var. Bolivya’da zenginler “özel mülkiyetimiz elden gidiyor” diye ayakta, Ekvator da sol yoksullar “iktidar bizim çıkarımızdan çok zenginlerin çıkarını düşünüyor” görüşünde ayaklanma niyetinde.

 

Ekvator sorunlarıyla ilgili yazılar yazan Daniel Denvir aktarıyor: “Sol ve sosyal hareketler kendilerini komik buluyorlar. Sağa karşı anayasayı savunurlarken Correa’nın birçok politikasına karşılar.”  (alainet.org 26.9.08)

 

Yani iktidarlar kadar muhalefetler de saflarını alırken git gel yaşıyorlar. Yeni anayasaya evet ama politikalara hayır. Bolivya’da Morales politikalarına evet ama anayasa biraz değişsin. İktidar politikalarının şurasına evet ama burasına hayır, burası hızlı şurası yavaş. 21.yy sosyalizmine böyle gidilecek. Hedef belli ama her ülkede gidiş zaman ve güçler dengesine göre değişecek. Bazen saldırılacak, zenginlerin hakları alınacak, bazen tavizler verilecek masaya oturulacak.

 

İkili iktidar süreci böyle yaşanacak. Burjuvazi de iktidarda böyle yapmıyor mu?  Önemli olan burjuva örgütlülüğü düzeyinde Bolivya ve Ekvator’da olduğu gibi halk örgütlenmelerini kurabilmekte. Ondan sonra da bölgesel ve dünya güçler dengesi içinde bu güçlerin oynaması başlıyor. Ya da bu denge onları belirliyor.  Olaylara böyle dengelerden bakınca da yaşananlar “komik”  değil, iktidar mücadelesinin bıçak sırtı üstünde duran dengesinde yürümek oluyor.

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonfutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Share:
prev post next post

Leave a Comment Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

  • Katliamların hesabını örgütlü gücümüzle soralım
  • En asgari 15 bin
  • Savaşa değil depreme, ölüme değil yaşama bütçe
  • 1 Mayıs Bildirisi​
  • Yaşanacak Bir Ülke Yaratacağız

Son Yorumlar

  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Trump Üçüncü Dünya Savaşına mı Hazırlanıyor? – Mehmet YILMAZER | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Tegucigalpa Dersleri | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için 2019 Savaşları | SODAP
  • M. Sinan MERT Tüm Yazıları için Demokrasiyi Boğan Anti-Amerikancılık – M. Sinan MERT | SODAP
  • Mehmet YILMAZER Tüm Yazıları için Eksen Kaymasında Son Durum – Mehmet YILMAZER | SODAP

Categories

Recent Posts

  • Katliamların hesabını örgütlü gücümüzle soralım

    Aralık 20, 2022
  • En asgari 15 bin

    Aralık 12, 2022
  • Savaşa değil depreme, ölüme değil yaşama

    Kasım 23, 2022

Archives

SODAP

Sosyalist Dayanışma Platformu

Twitter Facebook Instagram Youtube

Copyleft © 2021