Cuma günü on binlerce Şili’li üniversite öğrencisi yine sokaklardaydı. Yalnız başkent Santiago’da değil birçok kentte gösteriler bir karnaval havasında başladı. Gençler ellerinde pankartlar, davullarla dans ederek protestoya başladılar. Polise göre 25 bin ama öğrenci temsilcilerine göre 80 bin, twitter haberlerine göre ise 300 bin öğrenci sokaklardaydı. Sonra polis şiddeti başladı ve göz yaşartıcı bombalar, tazyikli sular devreye girdi. Birçok öğrenci yaralandı ve tutuklandı…
Öğrenciler geçtiğimiz yıllardan beri eğitim reformu yapılmasını istiyorlar. Eğitimin paralı olması ve yoksul gençlerin eğitim görememesi, sadece zengin çocuklarının okuyabilmesine karşı öfkelerini dile getiriyorlar. Şimdiye kadar gelen iktidarlar yeni liberal politikalar çerçevesinde devletin eğitim harcamalarını sürekli olarak aşağı çektiler. Bursları yoka çevirdiler. Parası olmayanlar okuyamaz duruma geldi. Gençler bunun değiştirilmesini ne zamandır istiyor ve bu doğrultuda mücadele veriyorlar.
Gençler parasız eğitimin yaygınlaştırılmasını, daha çok kamu üniversitesinin açılmasını ve eğitim kalitesinin yükseltilmesini istiyorlardı. Pinochet diktatörlüğü var olan eğitim harcamalarını kısmış ve eğitim neredeyse özel hale gelmişti. Aynı bizde olduğu gibi her köşeye paralı üniversiteler açılmış ve eğitim finans-kapital güçlerinin büyük karlar elde ettiği bir alan haline gelmişti.
Oysa Latin Amerika’da giderek yükselen bir eğilim var. Kıta yeni liberal politikaların acısını çekmiş ve şimdi çeşitli sol iktidarlar bu politikaları terk ediyorlar. Örneğin 21.yy sosyalizm bayrağını çeken Venezüella, Bolivya ve Ekvator gibi ülkelerde eğitim bedava olmuştur. Çünkü eğitim bir insanlık hakkıdır. Eğitim insanlığın yüzyıllardır biriktirdiği bilginin genç kuşaklara aktarılmasıdır. Toplumlar ancak bu bilgiler ile ilerleyeceklerdir. Eğitim, su, hava gibi ulusal ve uluslar arası bir zenginliktir ve paralı olmamalıdır. Gençlerin eğitimi toplumların görevidir ve bir kar aracı olamaz.
Şilili gençler de bu örnekler ışığında kendi ülkelerinde de eğitim reformu istiyorlar. Geçtiğimiz seçimlerde orta sol iktidar kuran Michelle Bachelet gençlerin bu taleplerini yerine getirme sözü verdi. Hatta ülkenin Chavezci ünlü bayan liderini yanına alarak gençlere derhal eğitim reformu çıkartma sözü verdi. Oysa mayıs ayından beri meclis reform konusunda ayak sürüyor. Zengin milletvekilleri yasaya karşı direniyorlar.
Yeni yasa okulların finanse edilmesi sistemini değiştiriyor. Özel sektörden eğitim vergisi alacak. Devlet özel okulları sübvanse etmeyecek ve okullara giriş sınavlarında değişiklikler yapacak. Hatta üniversite eğitimi parasız olacaktır.
Çarşamba günü sabrı taşan öğrenciler altı üniversite ve eğitim bakanlığında oturma eylemi başlattılar.
Reform görüşmeleri sürecine dâhil olmak istediler. “Reformlar ancak disiplinli bir çalışma ve zengin para babaları ile değil sıradan vatandaşların katılımı ile geçirilebilir” dediler. “Toplum çıkarlarını halklar temsil eder, ceplerin düşünen bir avuç zengin değil” diye eklediler.
Gençler sonunda eğitim reformunun bir an önce çıkarılması doğrultusunda “Ulusal Eğitim Yürüyüşü” adını verdikleri eyleme başladılar. Geçmiş yıllarda hatırlardadır, öğrenciler sürekli olarak sokaklarda protestolardaydılar. Yeni iktidara reform yapma gerekliliğini kabul ettirene kadar çok mücadele verdiler. Şimdi sabırları taşmış gözüküyor.
Gençlerin protestoları Şili’de yeniden başlayacağa benzer.