Venezuela’da 6 Aralık’ta yapılan seçimlerde parlamentoda çoğunluğu elde eden muhalefetin meclisin ilk toplantısında, ilk yaptıkları şey diğer bütün devlet başkanlarının yanındaki önceki başkan Chavez’in fotoğraflarını indirmek oldu. Muhalefete doğrudan destek veren ABD’nin, Başkan Maduro’yu, meclisin anayasal haklarını kullanmasına engel olduğu suçlamasının üzerinden saatler geçmeden muhalefet Anayasa’yı ayaklar altına alan bir karara imzasını attı. Yüksek Seçim Kurulu’nun seçimlerde hile yapıldığı saptayarak iptal ettiği bir seçim bölgesinden üç aday yemin ettirilerek üye yapıldı.
Seçim yenilgisinin ardından Başkan Maduro genç bakanlardan oluşan yeni bir hükümet atamış ve 17 yıldır süren, “21. yüzyıl sosyalizmi” olarak adlandırılan politikalardan vazgeçmeyeceğini göstermişti. Seçim yenilgisinin, sosyalizmin yenilgisi olmadığını belirten Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (PSUV) ise halkın desteğini kazanmak için ilk elden Ulusal Komünal Meclisi’ni toplantıya çağırdı. Chavez döneminde kurulan bu parlamento ülke genelinde tabandan yönetimi gerçekleştirmek amacıyla daha önce var olan Bolivar Çevreleri olarak adlandırılan komün ve konseylerin tek çatı altında bir anayasal kurum olarak toplanmasından oluşmaktaydı.
Ulusal Komünal Meclis Başkanı Cabello, açılış konuşmasında “En önemli iktidar, komünlerin iktidarıdır. Komünlerden daha saf bir örgütlenme yoktur. Ulusal Komünal Meclis’in üyeleri, bundan sonra komünal iktidarı güçlendirmek sizin elinizde.” diyerek iktidarı yerelde yeniden kurma isteğini dile getirdi.
Bolivarcı Çevreler
Chavez bir ordu darbesiyle iktidara gelmek istemiş, ancak başarılı olamamıştı. Bundan alınan derslerle ülke gerçeklerine denk düşen Bolivar hareketine, oradan da 21. yüzyıl sosyalizmine evrimleşmiş ve iktidar olmuştu. Bu süreçteki temel örgütlenme biçimi ise Bolivarcı Çevreler oldu. Bizdeki halk komiteleri deneyine benzeyen bu örgütlenme daha sonra bir parti örgütlenmesine dönüştü ve PSUV kuruldu. Ancak bu bildiğimiz partilere pek benzemiyordu.
Her şeyden önce PSUV, HDP’ye benzer şekilde pek çok bileşenden oluşmaktaydı. Örneğin Latin Amerika’nın en eski partilerinden biri olan Venezuela Komünist Partisi (PCV) PSUV’un kuruluş sürecinde kendi Merkez Komitesi dışında bütün örgütlenmelerini kapatarak PSUV’a katıldı, kendi varlığını sürdürürken, gövdesini oraya taşıdı. PSUV içindeki diğer bileşenler için de benzer durumlar söz konusu oldu.
Öte yandan Chavezci hareketin temel unsuru olan Bolivarcı çevreler de bizdeki HDK örgütlenmesine benzer şekilde, yeni katılan bileşenlerle varlıklarını sürdürmeye devam ettiler. PSUV politik arenada mücadele ederken Bolivarcı çevreler, mahalle ve işyerlerinin sorunlarına yöneliyordu. Yerleşim birimlerinde oluşan bu çevreler, sorunları tespit edip çözümler aramakta, çözüm bulunduğunda gerçekleşmesi için gerekli imkanları hükümetin de desteği ile sağlamak durumundaydı. Bolivarcı devrimin sürekli tehdit altında olması nedeniyle bu çevreler aynı zamanda silahlı korunma birliklerini de oluşturmaktaydı. Başka bir deyişle kendi özyönetimlerini yaratmaya başlamışlardı.
2002 yılında Chavez’e karşı yapılan darbe girişiminin püskürtülmesinde başrol oynayan yerel örgütlenmeler, bunu takip eden yıllarda toplumsal yaşamın en etkin aktörü durumundaydı. 2006 yılından sonra ise PSUV içerisinde Bolivarcı çevrelerin rolü tartışılmaya başlandı. Açıktan söylenmese bile parti içerisinde bu yerel örgütler adeta bir rakip olarak görülmeye başlandı.
Öte yandan toplum içinde epey yaygın olan rüşvet ve yolsuzluklar bu komitelere bulaşmaya başladı. Yapılan PSUV kongrelerinde ise parti ile bu çevreler arasındaki ilişkinin tartışılarak bir sonuca ulaştırması gerekirken, üstü kapalı eleştirilerle geçiştirildi. Ulusal Komünal Meclis toplanamadı.
Seçim yenilgisinin ardından 21. yüzyıl sosyalizminin komünlere yönelmesi önemli bir adımdır. PSUV’a oy vermeye devam eden halkın yarıya yakının bu komünlerde, geçmişteki hatalardan ders alarak örgütlenmesi, toplumsal kazanımları savunması, hatta daha ileriye götürmesi mümkündür.
[button link=”http://www.sodap.org/mehmet-akyol-tum-yazilari/” align=”right” font_style=”italic” icon=”momizat-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]