Bakanlık tarafından en son açıklanan resmi sendika üye sayılarına bakarak oldukça iyimser bir tablo çizmek mümkün. Her şeyden önce sigortalı işçi sayısının azalmasına karşılık sendikaların üye sayılarında artış görülmekte. 2013 Temmuz ayında sendikalaşma oranı %8.88 iken bu yılın ocak ayında sendikalaşma oranı %10.68 e çıkmış durumda. Geçen süre içerisinde sendikaların üye sayısı 160.000 daha artarak 1.189.000’a ulaşmış.
Artışın, özellikle noter zorunluluğunun kalktığı Kasım 2013 sonrası olduğu dikkatlerden kaçmamakta. Son altı ay dikkate alındığında Hak-İş üyesi sendikaların üyelik artışlarının % 20’ye vardığı, DİSK üyesi sendikalarda artışın % 10 civarında olduğu, Türk-İş’teki artışın ise % 4 civarında kaldığı görülmekte. Sayılara ifade edilirse Hak-İş 50.000, Türk-İş 25.000 ve DİSK 10.000 civarında yeni üyeye kavuşmuş.
Hak-İş içinde Savunma ve Güvenlik-İş kolunun Öz-İş ve Hizmet-İş kolundaki Hizmet-İş, üyelerini hatırı sayılır bir şekilde arttırırken, diğer sendikalarda gözle görülen bir artış yok. Başka bir deyişle Hak İş özel güvenlik ve belediye çalışanları içerisinde önemli bir atılım yapmış durumda. Türk-İş açısından en büyük artış Türk Metal Sendikası’nda görülmekte. Üye sayısını 12.000 civarında arttıran bu sendika 177.125 üyesi ile ülkenin en büyük sendikası olmaya devam etmekte.
DİSK’e bağlı sendikalar arasında üye sayısını arttıranların başında Genel-İş geliyor. Bu sendika üye sayısını 8.000 civarında arttırırken, Lastik-İş ve Tekstil sendikaları üyelerini arttıran sendikalar arasında.
Bu sonuçlarla Türk-İş’e bağlı 31 sendika, Hak-İş’e bağlı 13 ve DİSK’e bağlı 4 sendika toplu iş sözleşmesi yapmak için gerekli % 1 sınırını aşmış olmakta. Bağımsız sendikalar arasında ise Bankacılık iş kolundaki Banksis, % 3 barajını aşarak sözleşme yapma imkânına kavuşan tek sendika olma durumunda.
Bu iş kolu aynı zamanda % 31.35 ile sendikalaşma oranının en yüksek olduğu iş kolu. Onu % 28.82 ile tarım ve % 23.69 ile hizmet sektörü takip etmekte. En düşük sendikalaşma ise % 2.70 ile inşaat, % 3.85 ile turizm iş kolları izliyor.
Esas olarak yukarıda aktarılan tablo son yıllarda pek değişmiş değil. Üyelik için noter şartının kaldırılmasının ertesinde hemen hemen tüm sendikalarda üye artışları görülmekte. Başka bir deyişle sendikalar yeni düzene ayak uydurmuş durumdalar. Ve üç büyük federasyona üye sendikalar, %1 barajının kalıcı hale gelmesinden sonra artık hallerinden pek şikâyetçi değiller.
Ama konu çalışanlar olunca durum farklı. Her şeyden önce sigortasız çalışanlar için sendikal örgütlenme imkânı, bazı bağımsız sendikalara fahri üye olma dışında yok. Sigortalı çalışan her on işçiden sadece biri sendika üyesi. Bu da yetmiyormuş gibi üye olanların sendikalarının büyük bir kısmı, çalışandan çok işverenin çıkarlarını savunmayı marifet saymaktalar.
E-devlet üzerinden üye olma meselesine ise çalışanlar hala şüphe ile bakmaktalar. Özellikle toplu iş sözleşmesi olmayan işyerlerinde çalışanlar, bu şekilde üye olmayı işini kaybetme ile bir tutmaya devam ediyorlar. İşverenin her an şifrelerini isteyerek üye olup olmadıklarını tespit korkusu oldukça yaygın. 18 yaşından küçük çalışanların, T.C. vatandaşı olmayanların üyelik hakları hala yok.
Bakanlık verilerine göre ülkede kayıtlı 142 sendika var. Ama bu sendikaların sadece 49’u barajı aşarak sözleşme yapma hakkı elde etmiş. Üç büyük federasyona bağlı olmayan bağımsız sendikaların mevcut şartlarda % 3 barajını aşma şansları pek bulunmamakta. Başka bir deyişle her üç sendikadan ikisinin önüne kurulan barajlar varlıklarını sürdürmekte.
Yani, çalışanların haklarını korumayı amaç edinmiş sendikalar için işler yolunda değil. Değişen sendikalar yasası bu karanlık tabloyu değiştirmedi. Zaten amaçta mevcut sendikal düzeni bir makyajla devam ettirmekti. Özellikle bağımsız sendikalar arasında iğne ile kuyu kazarcasına sınıf sendikacılığı yapmaya çalışanların olduğu biliniyor. Ayrıca DİSK’e bağlı Devrimci Turizm-İş gibi sendikaların, eş başkanlık gibi umut verici tüzük değişiklikleri yapmaları dikkatlerden kaçmamalı. Bu dereciklerin birleşerek coşkun ırmaklara dönüşmesi mümkün.
[button link=”www.sodap.org/mehmet-akyol-tum-yazilari/” align=”right” font_style=”italic” icon=”momizat-icon-pencil” icon_color=”#ffff00″]Yazarın tüm yazıları..[/button]